Мавзу: “Корхона иқтисодиёти” курсининг мазмуни ва вазифалари

Интеграция жараёнларини амалга оширувчи корхоналар қуйидаги мақсадларни кўзлайди:

• Интеграция жараёнларини амалга оширувчи корхоналар қуйидаги мақсадларни кўзлайди:
• ресурслардан янада самаралироқ фойдаланишга эришиш;
• кооперация асосидаги алоқаларини янгилаш ва мустащкамлаш;
• мамлакатдаги корхоналарнинг ташқи бозорга чиқиши;
• ишлаб чиқаришга инвестицияларнинг янги шаклларини жалб этиш;
• ички ва ташқи бозордаги рақобатда муваффақият қозониш мақсадида нарх ва сотиш бўйича ягона сиёсат юритиш.

• 2.5. Корхона тузилмаси ва уни белгиловчи омиллар

Саноат корхоналарининг умумий ва ишлаб чиқариш тузилмалари мавжуд.

• Саноат корхоналарининг умумий ва ишлаб чиқариш тузилмалари мавжуд.
• Ишлаб чиқариш бўғинлари, корхона бошқаруви щамда ходимларга хизмат кўрсатувчи ташкилотлар, уларнинг миқдори, катталиги ва эгаллаб турган майдони, ходимларининг сони ва ишлаб чиқариш имкониятлари корхонанинг умумий тузилмасини ифодалайди.

Ишлаб чиқариш тузилмасига асосий, ёрдамчи ва хизмат кырсатиш жараёнлари амалга оширилувчи цех ва участкалар киритилади.

• Ишлаб чиқариш тузилмасига асосий, ёрдамчи ва хизмат кырсатиш жараёнлари амалга оширилувчи цех ва участкалар киритилади.
• Ишлаб чиқариш тузилмаси корхона умумий тузилмасининг бир қисмидир. У цех, участка ва хизмат кўрсатувчи хўжаликлар шаклидаги ишлаб чиқариш бўлинмаларидан иборат бўлади хамда уларнинг махсулот ишлаб чиқариш жараёнидаги ўзаро муносабатларини, мехнат билан банд бўлган ходимлари сони, асбоб-ускуналари қиймати, эгаллаб турган майдони ва худудий жойлашувини акс эттиради.

Саноат корхоналари ишлаб чиқариш тузилмасининг уч хил тури мажуд: технологик, предметли ва аралаш.

• Саноат корхоналари ишлаб чиқариш тузилмасининг уч хил тури мажуд: технологик, предметли ва аралаш.
• Технологик тузилмали корхоналарда цехлар ва ишлаб чиқариш участкалари технологик жихатдан бир хиллик тамойили асосида ташкил қилинади (масалан, тўқимачилик комбинатларида йигирув ва тўқув цехлари).
• Предметли тузилмага асосланган корхоналарда хар бир цех маълум бир махсулот ёки унинг бир қисмини ишлаб чиқаради (масалан, автомобиль заводида мотор цехи, шасси цехи ва хоказо).
• Аралаш (предметли-технологик) тузилма тайёрлов цехларини технологик тамойилда (темирчилик, чўян қуйиш, пўлат қуйиш ва хоказо), ишлов бериш ва мащсулот чиқариш цехларини эса предметли тамойил асосида ташкил этишни кўзда тутади.