Mavzu: Kompyuterning qismlarini ajratish,Tizimli blok qismlari bilan tanishish,kompyuterga qo’shimcha yangi qurilmalarni ulash

Disk yurituvchilari - bu egiluvchan va kompakt disklardagi ma’lumotlarni o‘qish va yozish ishlarni bajaradigan qurulma.

Kiritish-chiqarish porti orqali mikroprosessor bilan ma’lumot almashadi. Ichki qurilmalar bilan ma’lumot almashuvi uchun maxsus portlar, hamda umumiy portlar mavjud. Umumiy portlar 2 xil bo‘ladi: parallel - (LPT1, LPT4) va ketma-ket (COM1, ...,COM3) bilan belgilanadi. Parallel portlar kirish-chiqishni, ketma-ket portga nisbatan tezroq bajaradi. Har bir port o‘zining shaxsiy manziliga va raqamiga ega bo‘lib, ularning umumiy soni 65536 taga etadi.




Kiritish-chiqarish porti


Disk yurituvchilari

BIOS (Basic input output system) - o‘z tarkibidagi bir marta yozib qoldirilgan ma’lumotlar majmuasini saqlab turuvchi va alohida mikrosxema hisoblangan xotira turi hisoblanadi. Odatda bu xotiradagi ma’lumotlarni, uni ishlab chiquvchi korxona (firma) yozib qoldiradi. Bu ma’lumotlar kompyuter elektr manbadan o‘chirilgan holda ham saqlanadi va aloxida mikroakkumlyatorli batareyalardan oziqlanadi. Bu xotira turi faqat ma’lumotlarni o‘qish rejimida ishlaydi. SHuning uchun bunday xotiraga kompyuterning qurilmalarini tekshiruvchi test dasturlar, operatsion sistemalarning yuklovchi dastur modullari saqlanadi. Mikroprosessor dasturlarning ishlashini ta’minlaydi va kompyuter boshqa qurilmalari ishini bajaradi. U kompyuterning tezligini ta’minlaydi. Zamonaviy mikroprosessorlar uch guruhga bo‘linadi:

-to‘la buyruqlar bilan ishlaydigan CISC (Complex Instructtion Set Computing) mikroprosessorlari;

-qisqartirilgan buyruqlar bilan ishlaydigan RISC (Reduced Instruction Set Computing) guruhiga mansub mikroprosessorlar;

-minimal buyruqlar bilan ishlaydigan o‘ta tezkor MISC (Minimum Instrution Set Computing) guruhiga mansub mikroprosessorlar.