Mavzu: Kompleks birikmalarda kimyoviy bog’ tabiati. Simmetriya elementlari. Vbn va unga ko’ra kompleks birikmalarning geometrik tuzilishi

3-mavzu: Neftning farksion va element tarkibi. Neft va neft mahsulotlarining xossalari.

Neft va gazni komponentlarga ajratish usullari

• Kub – 1, rektifikatsion kolonna – 2, sovitish qurilmasi – 3.

Neft va gazni komponentlarga ajratish usullari

• Neft haydalganda, asosan, uch xil fraksiyaga ajratiladi:
• – 150°C gacha – gazolin ya’ni benzinlar.
• – 150°C dan 300°C gacha – kerosin.
• – 300°C dan yuqori – neft qoldig‘i, ya’ni qoramoy (mazut).

Neft va gazni komponentlarga ajratish usullari

• Benzinlar fraksiyasi. Uglerod atomlarnning soni 5 dan 9 gacha.
• – Yengil benzin-gazolin yoki petroley efiri.
• Qaynash harorati 40-70 °C, solishtirma og‘irligi 0,64–0,66 g/sm3.
• – O‘rtacha benzin (haqiqiy benzin).
• Qaynash harorati 70-120 °C; zichligi 0,70 g/sm3.
• – Og‘ir benzin yoki ligroin.
• Qaynash harorati 120-140°C; solishtirma og‘irligi 0,73-0,77 g/sm3.

Neft va gazni komponentlarga ajratish usullari

• Kerosin fraksiyasi. Uglerod atomlarining soni 9 dan 16 gacha.
• Qoramoy (mazut) fraksiyasi. Uglerod atomlarining soni 16 va undan ortiq.
• Mazutdan solyar moylar, turli surkov moylari, vazelin, alkan va boshqalar olinadi.
• Solyar moy va surkov moylari texnikada keng ko‘lamda ishlatiladi; solyar moylardan dvigatellar uchun yonilg‘i sifatida, surkov moylari esa mashina mexanizmlarini moylash uchun foydalaniladi.