Mavzu: Kirish Xavfsizlik texnikasi o’rganish. Avtomobil tuzulishi xaqida umumiy ma’lumot

Havo bilan sovutish tizimining tuzilishi.

Havo bilan sovitiladigan avtomobil dvigatellarida asosan havo oqimini majburiy yo’naltirish usuli qo’llaniladi. Dvigatelning silindr va golovkalaridan issiqlik tarkatishni tezlashtirish maqsadida ularning tashki devorlariga kovirgalar yasalgan. Bu hol dvigatelning umumiy kompanovkasiga va uning ba’zi elementlarining konstruksiyasiga ta’sir etadi.
Havo bilan sovitiluvchi avtomobil dvigatellarining yaxshi sovitilishi havo oqimining tezligiga , bu oqimning silindr va silindrlar goldovkasi atrofidan aylanib utishiga bog’liq.

5.3 - rasm. Havo bilan sovutish tizimi.

1-parrak, 2-silindr qovurg’alari.

Mikrolitrajli «Zoporojets» avtomobilining havo bilan sovitiladigan dvigatelining sxemasi (5.3 – rasmda) keltirilgan. Bu dvigatel to’rt silindrli V – simon bo’lib , avtomobilning orqa qismida joylashgan. O’qiy parrak 1 yordamida havo oqimi silindrlar qatori oraligiga xaydaladi. Dvigatelning ustki tomoni bilan oldingi va ketingi qismi kanot bilan uralgan bo’lib , kanot havo oqimini silindr kovirgalari 2 buylab yo’naltirish va issiq havoni tashki muxitga chiqarish uchun xizmat qiladi. Dvigatel maksimal kuvvat bilan ishlaganda ventilyator uning 8% ga yakin kuvvatini sarflaydi. Ana shu va boshka ba’zi bir kamchiliklarga ko’ra avtomobil dvigatellarida havo bilan sovitish tizimi kam ishlatiladi.

4.Suyuqlik va havo bilan sovutish tizimining afzallik va kamchiliklari.
Dvigatelda issiqlikni majburan tashqi muhitga tarqatish suyuqlik (suyuqlik bilan sovishi tizimi) yoki havo (havo bilan sovitish tizimi) bilan amalga oshirilishi mumkin. Avtomobil dvigatelda asosan qo’llaniladigan suyuqlik bilan sovitish tizimi havo bilan sovitish tizimiga nisbatan quyidagi afzalliklarga ega: 1) qo’llaniladigan suyuqlikni qaynash harorati 370…3800K (100…1100S) bo’lganligi sababli dvigatelning detallari qattiq qizib ketmaydi; 2) sovituvchi suyuqlik dvigateldan ishi nisbatan shovqinsiz bo’ladi; 3) tashqi muxitning harorat sharoiti past bo’lganda dvigatelni yurgazish nisbatan oson bo’ladi va qizishi tezlashadi, 4) bu turdagi dvigatelning sovitish tizimi qoburg’alarining bo’lmaganligi sababli u ixcham bo’ladi.
Havo bilan sovitish tizmining o’ziga xos xususiyatlari quyidagilar: 1) tizimda suyuqlik nasosi, radiator, suyuqlik kanallari, termostat yo’qligi sababli u bir muncha yengil va oddiy ishlangan; 2) dvigatelda suv g’ilofi bo’lmaganligi sababli u muzlab qolmaydi.