Мавзу Кириш. Доривор ўсимликлар биологияси ва экологияси фаннинг мақсади ва вазифалари

So‘ngra, tabobat ilmida dorivor o‘simliklarning xususiyatlarini o‘rganish va ulardan foydalanish Osiyo mamlakatlari, Hindiston, Tibet, Xitoy, Turon va arab davlatlariga kirib keldi. «Yajur-veda» («Hayot haqida fan») dorivor o‘simliklar haqida yozilgan qadimiy hind asaridir.

Sharqning mashhur olimlari Abu Abdulloh al-Xorazmiy, Abu-Bakr Zakariya ar-Roziy, Abu Rayhon al Beruniy, Arabmuhammadxon Abulg‘ozixon, Abu Mansur Buxoriylar ham xalq tabobati ilmida dori-darmon bo‘la oladi-gan o‘simliklarning xususiyatlari, ta’sir doirasini yana bir karra kengroq tasvirladilar.

O‘rta Osiyoning mashhur olimi Abu Ali ibn Sinoning faoliyati tabobat ilmida jahonshumul bir davrni boshlab berdi. Abu Ali ibn Sino «Al-qonun» asarida 900ga yaqin o‘simlikning shifobaxsh xususiyatlari va ularni ishlatish usullari to‘g‘risida ma’lumot keltiradi.Uning shogirdlari Sharafuddin Yusuf Iloqiy, Abu Sodiq Mutatabbib va Jurjoniylar tabobat ilmida ustozlarining ishini davom ettirdilar va mahalliy sharoit uchun xos bo‘lgan dorivor o‘simliklarning tabobatda foydalanish ilk qo‘llanmalarini qoldirib ketdilar.

O‘rta Osiyoning mashhur olimi Abu Ali ibn Sinoning faoliyati tabobat ilmida jahonshumul bir davrni boshlab berdi. Abu Ali ibn Sino «Al-qonun» asarida 900ga yaqin o‘simlikning shifobaxsh xususiyatlari va ularni ishlatish usullari to‘g‘risida ma’lumot keltiradi.Uning shogirdlari Sharafuddin Yusuf Iloqiy, Abu Sodiq Mutatabbib va Jurjoniylar tabobat ilmida ustozlarining ishini davom ettirdilar va mahalliy sharoit uchun xos bo‘lgan dorivor o‘simliklarning tabobatda foydalanish ilk qo‘llanmalarini qoldirib ketdilar.

Ularning davomchilari sifatida, rus olimasi A.F. Gammerman (1926,1942,1984) ning dorishunoslik-farmakognoziya fanini ravnaq topishida xizmatlari katta bo‘ldi. U O‘rta Osiyo (ayniqsa O‘zbekiston) dagi dorivor o‘simliklarni o‘rganib, dorishunoslar uchun qo‘llanma «Farmakognoziya kursi» ni yozdi.

A.P.Orexov (1881-1932) o‘simliklar tarkibidagi alkaloidlarni o‘rgandi. Uning shogirdlari O.S.Sodiqov va S.Yu.Yunusovlar dorivor o‘simliklarning ximiyaviy tarkibini aniqlashda ko‘pgina ishlarni amalga oshirdilar.