Mavzu: Kimyoning maqsad va vazifalari. Kimyoning asosiy qonunlari

3. Natriy, olinishi, xossalari, birikmalari.

• Natriy minerallari katoriga:
• NaCl-galit yoki toshtuz,
• Na2SO410H2O mirabilit yoki gluaber tuzi,
• Na3AlF6-kriolit,
• Na2SO4K2SO4 glazerit,
• Na2SO4MgSO44H2O astraxanit,
• NaNO3 chili selitrasi va boshkalar kiradi.
• Devi 1807 yilda suyuklantirilgan natriy gidroksidni elektroliz qilish orqali natriy olishga muvaffak buldi. Bunda katodda Na+ + e- --> Na
• Anodda 4OH- --> H2O + O2 prosesslar sodir buladi. Xozirda asosan suyuklantirilgan osh tuzini elektroliz qilib natriy olinadi.

Natriy olish uchun soda bilan ko’mir aralashmasini qattiq qizdirish

Natriy olish uchun soda bilan ko’mir aralashmasini qattiq qizdirish

ham mumkin:

• Na2CO3 + 2C = 2Na + 3CO  
• Hosil bo’lgan natriy kerosin ostida berk metall idishlarda saqlanadi. Natriy erkin holatda kumush kabi oq, yengil va yumshoq metall: suyuq ammiakda eriydi, kimyoviy jihatdan juda aktiv. U suv bilan odatdagi sharoitda reaksiyaga kirishib vodorod ajratib chiqaradi:
• 2Na + 2H2O --> 2NaOH + H2
• Natriy juda ko’p metallar bilan intermetall birikmalar hosil qiladi.
• Masalan: NaSn2, NaSn va hokazo. Ba'zi metallar bilan qattiq eritmalar hosil qiladi.