Mavzu: Kiberxavfsizlik tushunchasi, uning tashkil etuvchilarining xarakteristikalari. Axborotli jamiyatda xavfsizlik. Xavfsizlik tushunchasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMUNIKATSIYALARNI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUXAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Axborot xavfsizlig kafedrasi

“Kiber-huquq va kiber-etika” fani bo’yicha

Amaliy ish-1

Mavzu: Kiberxavfsizlik tushunchasi, uning tashkil etuvchilarining xarakteristikalari. Axborotli jamiyatda xavfsizlik. Xavfsizlik tushunchasi

BAJARDI: 715-18 gurux talabasi: Kamolov Mirzobek

TEKSHIRDI: Safoyev Nuriddin

Toshkent 2021

Kiberxavfsizlik tushunchasi, uning tashkil etuvchilarining xarakteristikalari. Axborotli jamiyatda xavfsizlik. Xavfsizlik tushunchasi

Ishdan maqsad: talabalarda kiberxavfsizlik, kiberetika va axborot etikasi va uning tashkil etuvchilari to’g’risida tushunchalar hosil qilish

Axborot etikasi – axborot texnologiyalarini rivojlanishi va qo’llanilishi bilan bog’liq holda paydo bo’ladigan axloqiy muammolarni tadqiq qiladigan fan. Axborot etikasi kompyuter etikasi va axborot falsafasi bilan bog’liq.

Axborot axloqiy dilemmalar “axborot jamiyatida” ayniqsa muhim bo’li bormoqda. Allaqachon axborot texnologiyalari mualliflik huquqlari, intellektual erkinlik, javobgarlik va xavfsizlikni himoyasiga tegishli bo’lib, insonning fundamental huquqlarini qamrab oladi. Axborot etikasi mulk, ruxsat, shaxsiy hayot daxilsizligi, axborot umumiyligi va xavfsizligi muammolarini ko’rib chiqadi.

Kiberetika – kompyuterlar nimaga dasturlangan bo’lsa hamda bu alohida insonlarga va umuman jamiyatga qanday ta’sir qilishi, foydalanuvchilarni axloqini qamrab oladigan kompyuterga taalluqli etikani falsafa sohasidir. Quyida kiberetika shug’ullanadigan masalalarga misollar keltirilgan:

• 
  Boshqa insonlar to’g’risidagi shaxsiy ma’lumotlarni Internetda translyatsiya qilish tabiiymi? (onlayn-status yoki GPS orqali joriy joylashuv va shu kabilar).
  
• 
  Foydalanuvchilarni yolg’on axborotdan himoyalash lozimmi?
  
• 
  Raqamli ma’umotlar (musiqa,filmlar, kitoblar, veb-sahifalar va shu kabilar) kimga tegishli va foydalanuvchilar ular bilan nima qilishi mumkin?
  
• 
  Tarmoqda azart o’yinlar va pornografiya qanchalik ochiq?
  
• 
  Internetdan foydalanish har bir kishining asosiy huquqimi?