|
2.6. Rivojlangan mamlakatlarda pedagogik texnologiyalar
markazlari………………………………………………………………...43
2.7. O`yinli texnologiyalar va ularni amalga oshirish
bosqichlari………………………………………………………………...46
III-BOB. Fizika o`qitishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish
3.1. Elektromagnit induksiya xohissasi, Faradey tajribalari
mavzusiga ishlangan Keys-stadi….……………………………………61
3.2.Fizika o`qitishda pedagogik texnologiyaning zamonaviy o`zbek
Milliy modeli “Dastpanja”usulidan foydalanish…………………………3
IV.XULOSA Pedagogik eksperiment natijalari…………………………78
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
VI. Mavzu bo`yicha chop ettirilgan ilmiy-uslubiy ishlar.
KIRISH
Respublikamiz mustaqillikka erishgach xalq ta’limi tizimida tub o‘zgarishlar sodir bo’ldi: jamiyat taraqqiyotini yoshlaning hayot, ishlab chiqarish, milliy hamda umuminsoniy munosabatlarga sadoqati bilan o’lchash imkoniyatlari kengaydi; yoshlarning ta’lim-tarbiyasi bilan mashg‘ul ijtimoiy institutlar son va sifat jihatidan o‘sdi - litsey, kollej, magistratura, universitetlar ko‘paydi; zamonaviy o‘quv dasturlari, darsliklar, o‘quv qollanmalari yaratildi; Davlat ta’lim standart (DTS)lari tanlanib, pedagogik amaliyotga tatbiq etila boshlandi; o‘qituvchilarning bahs va mu- shohadalarida pedagogik texnologiyaga oid qarashlari munosib o‘rin egalladi.
Hozirgi sharoitda pedagogik texnologiya g‘oyalarini kasb-hunar kollejlari amaliyotiga olib kirish davlat buyurtmasi hisoblanadi. Bu haqda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov shunday deb yozgan edi: «Yangi darsliklarni, zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalarini o‘z vaqtida ishlab chiqish va joriy etishni ta’minlashni alohida nazorat ostiga olish zarur». Istiqbolga yo'nalgan bu zalvorli vazifani hal etish an’anaviy ta’lim tizimini yaxshi ma’noda taftish qilishni, ta’lim jarayoni qobig’ida yashirinib yotgan imkoniyatlami izlab topish va ishga tushirishni, XXI asr kasb-hunar kollejlarining tabiati va mohiyatiga, xalqimizning milliy mintalitetiga, o’quvchilarining real bilish imkoniyatlariga mos ta’lim tizimini asoslashni taqozo qiladi.
Rus olimi M.A.Danilov «ta’lim jarayoni logikasi», «ta’lim jarayonining harakatlantiruvchi kuchlari», «ta’lim jarayoni zvenolari» kabi qator atamalarni fanga olib kirgan edi. Uning yozishicha, «ta’lim jarayoni logi- kasi o‘quv predmeti mazmuni va uni o‘zlashtirish psixologiyasining o‘zaro qo‘shilib ketishidan iborat». Ta’lim jarayonida o‘quvchilar oldiga qo‘yiladigan topshiriq, muammo, mustaqil ish, intellektual va amaliy ishlar o‘zining murakkabligi, qiyinligi bilan o‘quvchilar ongida bilish ziddiyatlarini keltirib chiqaradi. Qiyinchiliklani sezish, ularni bartaraf etishga intilish o‘quvchilarni mustaqil fikrlash, ijod qilish, tafakkur va xotiraga zo‘r berib aqliy va amaliy muammolarni yechishga yetaklaydi. Ta’lim jarayonidagi ziddiyatlar ta’lim rivojining harakatlantiruvchi kuchidir. Talim zvenosi - yaxlitlikning harakatdagi tarkibiy qismi va bu ta’lim jarayonining alohida olingan bo‘lagi bo‘lib, u o‘zida ta’limning spiralsimon harakatini aks ettiradi.
O’tgan 2015 yili ta’lim-tarbiya sohasini yanada isloh etish va takomillashtirish masalasi ham diqqat markazimizda bo’ldi.Mamlakatimizda ta’lim-tarbiya sohasiga har yili sarflanayotgan harajatlar yalpi ichki mahsulotga nisbatan 10-12 foizini tashkil etmoqda .Bu YUNESKOning mamlakatni barqaror rivojlantirishni ta’minlash uchun ta’limga yo’naltirilishi zarur bo’lgan investisiyalar miqdori bo’yicha tegishli tavsiyalaridan, ya’ni 6-7 foizdan qariyib 2 barobar ko’pdir.
2015 yilda bu sohada 384 ta o’bektning moddiy-texnika bazasini yanada ri8vojlantirish va mustahkamlash bo’yicha qiymati 423 milliard so’mlik inshlar amalgam oshirildi,namunaviy loyihalar asosida 29 ta yangi umumta’lim maktabi barpo etildi,219 ta maktab rekonstruksiya qilinib,136 tasi kapital ta’mirlandi.
O’zbekiston davlat jahon tillari universitetida 2 ming 200 talabaga mo’ljallangan yangi zamonaviy o’quv korpusi,sport majmuasi,shuningdek,o’quv jarayoniga jalb etilgan xorijlik mutaxassislar uchun mehmonxona barpo etildi.Navoiy davlat konchilik institutida yangi mo’quv binosi qurilishi nihoyasiga yetkazildi.
Oliy ta’lim sohasida oily o’quv yurtlarining professor-o’qituvchilarini muntazam qayta tayyorlash bo’yicha mutlaqo yangi ,takomollashtirilgan tizim joriy qilindi.15 ta tayanch oily o’quv yurtida oily talim muassasalari rahbarlari va pedagog kadrlarini qayta tayyorlash hamda malakasini oshirish kurslari tashkil etildi.Mazkur kurslarda oly o’quv yurtlarining 2 ming 700 ga yaqin o’qituvchisi malaka oshirdi.
2016 yilda ijtimoiy sohaga Davlat byudjeti jami xarajatlarining 59,1 foizi yoki o’tgan yilga nisbatan ko’proq mablag’ ajratiladi.Jumladan, ta’lim-tarbiya sohasiga davlat byudjeti xarajatlarining 33,7 foizi, sog’liqni saqlash tizimiga 14 foizi yo’naltiriladi. Ta’lim-tarbiya sohasini ta’minlash va rivojlantirish sarf-xarajatlari o’tgan yilga qaraganda 16,3 foizga, sog’liqni saqlash tizimida 16 foizga ko’paydi.
Mamlakatimiz oliy o’quv yurtlarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlashga yo’naltirilayotgan mablag’lar hajmi tobora ortib borayotganini alohida ta’kidlashni istardim.Joriy yilda 13 ta oily ta’lim muassasi, jumladan, Qoraqalpog’iston,Buxoro va Samarqand davlat universitetlari,Farg’ona politexnika institutidagi qurilish va rekonstruksiya ishlariga 355 milliard so’m ajratish ko’zda tutilmoqda.Shuningdek,Toshkent davlat stomatologiya instituti binolari,Toshkent shahridagi Inxa universiteti va Singapur menejmentni rivojlantirish instituti filiallarining yangi o’quv korpuslari quriladi.
Aholi bandligini ta’minlash masalasi ham eng muhim vazifamiz bo’lib qoladi.2016 yilda 990 mingga yaqin yangi ish o’rni yaratish mo’ljallanmoqda, jumladan, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik,xizmat ko’rsatish sohasini izchil rivojlantirish hisobidan 660 mingdan ziyod ish o’rni yaratiladi.2016 yilda oily o’quv yurtlari, lisey va kollejlarning 510 mingdan ortiq bitiruvchilarini ish bilan ta’minlashimiz darkor.
Yoshlarimiz, farzandlarimizning, ayniqsa,qishloq joylarida bandlik muammosi biz uchun eng dolzarb vazifalardan biri bo’lib qolayotganini nazarda tutgan holda,tuman shahar va viloyat hokimliklari rahbarlariga bu boradagi ishlar uchun ular shaxsan javobgar ekanini yana bir bor ta’kidlashni o’rinli deb bilaman.
Har yili kasb-hunar kollejlari va liseylarga qabul rejasini ishlab chiqishda 3-4 yildan so’ng tuman, shahar va viloyatlar hududida qanday yangi ob’yektlar ishga tushirilishi,ularda mehnat qilishi uchun qaysi mutaxassisliklar bo’yicha qanday kadrlar kerakligini har tomonlama hisobga olish va shu asosda qabul rejasiga tegishli o’zgartirishlar kiritish g’oyat muhim masala ekanini eslatib o’tmoqchiman. [1]
Do'stlaringiz bilan baham: |
