Mavzu: Kartografik belgilar, kartada ularni roli

Kartografik belgilarning turlari.

• Tarqalishiga, ob’ektlar va ularning mohiyatini xarakterlashga ko‘ra, belgilar 3 toifaga bo‘linadi: belgili, chiziqli, maydonni ifodalovchi. Bundan tashqari shartli belgilarning o‘rniga yoki ularning o‘rnini so‘z bilan to‘ldirish mumkin bo’lgan alohida bir guruhni ajratish mumkin. Bundan keyingilar shakli, o‘lchami, mo‘ljalga ko‘ra yoki yo’naltirilgan, ichki tuzilishi, yorug‘ligi (och yoki to‘qligi), rangiga ko‘ra ajratiladi.

Belgilarning shakli grafikaning keng ko‘lamdagi imkoniyatlarini ifoda etadi.

• Belgilarning shakli grafikaning keng ko‘lamdagi imkoniyatlarini ifoda etadi.
• Ob’ektning xaraetriga ko‘ra shaklini ifodalash mumkin bo‘lmaganda ularni turli geometrik shakllar (doira, kvadrat, to‘g‘ri to‘rtburchak, uchburchak, besh va olti burchak, trapetsiya va boshqalar), shuningdek hajmli (kub, shar va h.k.) belgilar yordamida tasvirlash (5.1-rasm, a); ko‘rgazmali belgilar ko‘rsatilayotgan predmetga mosroq tushadigan shakllar orqali ifodalanadi (5.1-rasm, b), Masalan: traktor sanoati joylashgan joyda traktor suratini ko‘rsatish maqsadga muvofiq bo‘ladi.
• CHiziqli va maydonli belgilar orqali ob’ektning shakli, chegarasi, uning kenglikdagi joylashishi aniqlanadi. Biroq vektor (yo‘naltiruvchi) ko‘rinishidagi belgilar turli shakllarda tasvirlanishi mumkin

5.1-rasm. Kartografik belgilarning, turli shakllarda tasvirlanishi; a-geometrik shakllar; b-ko‘rgazmali belgilar; v-chizikli belgilar;