Мавзу: Жисмоний маданиятнинг жамиятдаги асосий функция ва шакллари

Жисмоний маданиятнинг умумий ва махсус функциялари мавжуд.
Махсус функциялари. Жисмоний маданиятнинг махсус функциялари деганда, маданиятнинг бошқа турларига тааллуқли бўлмаган, алоҳида хусусиятга эга бўлган функциялар тушунилади. Булар уни кўринишлари ва ҳар хил турларини хусусиятига қараб бўлинади. Умуман жисмоний маданиятга хос бўлган ҳамма ёки кўпгина турларини бирлашиши шароитида амалга ошириладиган функцияларни ҳамда айрим бўлимларга, кўриниш ва ҳар хил турларига тааллуқли ўзига хос функцияларни ажратиш мумкин. Жисмоний маданиятнинг махсус функциялари умуман уни ўзига хос хусусиятлари, кишини ҳаракат фаоллигини тиббий талабини қондиришга мўлжалланган бўлиб, шу асосда организмни жисмоний ҳолати ва ривожланишини, соғлиқни мустаҳкамлаш қонуниятларига биноан оптимал даражага келтириш ва ҳаётда керак бўладиган жисмоний иш қобилиятини таъминлашдан иборатдир.
Жамият томонидан тузилган маълум социал шароитда, жисмоний маданиятнинг асосий махсус функцияларини мақсадга мувофиқ равишда жисмоний камолотга эришиш омили сифатида ишлатилиши шахсни ҳар томонлама гармоник ривожланишига олиб келади.
Инсон организмининг яшаши, меъёрда ишлаши ва ривожланиши учун ҳаракат фаоллиги бўлиши ва унга керакли шароитлар яратилиши шарт. Агарда ҳаракат фаоллиги олиб ташланса, ёки минимум миқдоргача пасайтирилса, киши организми ёмон оқибатларга тушиб қолади. Буюк донишманд Аристотел бежизга “Инсон организмини ҳеч нарса узоқ вақт жисмоний ҳаракатсизликдек дармонни қуритиши ва емириши мумкин эмас” демаган. Бизнинг давримизда ишлаб чиқариш жараёнини механизациялаш, автоматлаштириш, компьютерлаштириш кишини ҳаракат фаолиятининг асосий соҳасини ҳаракат фаоллиги ҳажмини камайтириб, аср касали гиподинамияни яратди.
Жисмоний маданиятни ҳар кунги турмушга мунтазам равишда сингдириш ишлаб чиқариш гиподинамиясининг ёмон таъсирини йўқотади, жисмоний сифатларни ривожлантириб, инсонни ҳар томонлама камол топтиришга йўналтирилади.
Юқоридагиларни ҳисобга олган ҳолда жисмоний маданиятнинг махсус функцияларини ажратамиз: