Tabaqalar o’zlarining iqtisodiy, huquqiy mavqelari bilan farqlanuvchi ijtimoiy guruhlar...
Urug’ qon-qarindoshlikka asoslangan ijtimoiy - etnik guruh - birlik. Urug’ning kelib chiqishi, hayot tarzi, tili, urf - odat, e’tiqodlari bir. Urug’da qon - qarindoshlik va ishlab chiqarish aloqalari belgilovchi ahamiyat kasb etgan.
Qabila - bir necha uruglardan tashqil topgan, bir hududda yashovchi, o’z tili, urf - odatlari, turmush tarziga ega bo’lgan birlik. U iqtisodiy, madaniy, axloqiy munosabatlarni rivojlantirish imkoniyatini kengaytirgan.
Elat (xalq - etnik qatlam ma’nosida) - kelib chiqishi, tili jihatidan qon-qardosh bo’lgan, bir hududda istiqomat qilib, bir xil madaniyatga ega bo’lgan qabilalar uyushmasi.
Millat kishilarning tarixan tashqil topgan birligi bo’lib, u xo’jalik hayoti, til, hudud, madaniyati, milliy o’zligini anglash va milliy ruhiyat xususiyatlarining yagonaligi bilan ajralib turadi. Til, hudud, iqtisodiy turmush, madaniyatdagi umumiylik -bo’lar millatning eng muhim belgilari hisoblanadi.
Millat bozor munosabatarining qaror topishi jarayonida shakllangan.
Xalq tushunchasiga ijtimoiy - tarixiy taraqqiyotning olg’a intilishiga xizmat qiluvchi va muayyan hududda yashovchi ijtimoiy guruhlar, qatlamlar, sinflar kiradi.
Falsafiy ma’noda "xalq" tushunchasi ijtimoiy taraqqiyotning faol harakatini ta’minlovchi, ijobiy o’zgarishlarni amalga oshiruvchi mehnatkash ommani tavsiflash uchun ishlatiladi. Bu tushuncha ijtimoiy birlik sifatida o’zgaruvchandir...
U moddiy va ma’naviy boyliklarning yaratuvchisidir...
Tarixiy jarayonda xalq ommasi rolining osha borishi qonuniyatdir. O’zbekiston xalqi buyuk tarixiy yaratuvchilik faoliyati bilan band. U yangi jamiyat qurishdek, O’zbekiston kelajagini buyuk qilishdek vazifani amalga oshirmoqda.
Oila kishilarning tabiiy (jinsiy munosabatlar, bola tug’ish) va ijtimoiy (iqtisodiy, siyosiy, huquqiy, axloqiy va boshqa) munosabatlari birligidir. Oilaning ijtimoiy hayot taraqqiyotida, shu jumladan, bola tarbiyasida o’rni beqiyosdir.
Mustaqillik oila va uning ma’naviyatini yuksalishida beqiyos omil bo’ldi. Oila nufo’zini oshirish davlat siyosatining eng muhim ustuvor yo’nalishi deb belgilandi.
O’zbekiston Respublikasining konstitutsiyasi XIV bobida oilaning ijtimoiy maqomi belgilab berilganligi, uning 64-, 66-, moddalarida o’zbek oilasi mentalitetiga xos talablarning qo’yilishi jahon konstitutsiyaviy tajribasida kam uchraydigan noyob hodisadir.
1998 yil “Oila yili”, 1999 yil “Ayollar yili”, 2000 yil “Sog’lom avlod yili”, 2001 yil “Onalar va bolalar yili”, 2005 yil “Sihat salomatlik yili”, 2010 yil “Barkamol avlod yili”, 2012 yil “Mustahkam oila yili” 2014yil “Sog’lom bola” 2016 yil “sog’lom ona va bola yili” bo’lganligi davlatimizning sog’lom oilani shakllantirish, oilada yuksak ma’naviy – axloqiy muhitning kamol topish uchun zarur shart – sharoit yaratish borasidagi ulkan sa’i – harakatlari dalolatidir.Respublikada va joylarda “Oila” markazlari to’zilgan, “Oila kodeksi” ishlab chiqilgan, “Onalik maktabi”, “Ona bola dasturi” kabilar samarali faoliyat ko’rsatmoqda. “Sog’lom avlod uchun” xalqaro hayriya jamg’armasi, “Oila dorulfununlari”, “Ona va bola skiriningi” tibbiy markazlari ish yuritmoqda. Bularning barchasi davlatimizning sog’lom oila haqida amaliy harakati natijasidir.
IV. Ijtimoiy hayot jarayonlarini boshqarish alohida ijtimoiy-siyosiy sohadir. Jamiyatni boshqarish tizimining kompleksligi. Stixiyali va ongli boshqaruv.
Boshqaruvning mohiyati va tarkibi: iqtisodiyotni, ijtimoiy-siyosiy hayotni, ma’naviy-axloqiy hayotni boshqarish.
Boshqarishning ikki tomoni: informatsion va tashqiliy jihati.
Do'stlaringiz bilan baham: |