Mavzu: Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi davrida bank kapitali va uning samaradorligini oshirish yo’llari


Ўзбекистон Республикаси тижорат банклари



Download 0,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/65
Sana01.07.2021
Hajmi0,84 Mb.
#106286
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   65
Bog'liq
jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi davrida bank kapitali va uning samaradorligini oshirish yollari

Ўзбекистон Республикаси тижорат банклари 

томонидан амалга оширилган қўшимча 

акциялар бўйича янги эмиссия ҳажмининг 

ўзгариши, млрд. сўм

117,0


276,4

489,2


0,0

100,0


200,0

300,0


400,0

500,0


600,0

2007 йил


2008 йил

2009 йил


 

E’tiborlisi shundaki, tijorat banklari aksiyalari birjada doimiy kotirovka qilinmoqda 

va uning natijalari tegishli nashrlarda muntazam e’lon qilib borilmoqda.  

2010 yilda tijorat banklarining jami kapitalini kamida 20 foizga oshirish va yaqin 2 

yilda  jami  banklar  kapitali  darajasini  YAIMga  nisbatan  10  foizga  yetkazish  ko‘zda 

tutilmoqda. 

2010 yilda tijorat banklari tomonidan yana 250 mlrd. so‘mlik qo‘shimcha aksiyalar 

muomalaga  chiqarilib,  banklar  ustav  kapitallarining  oshirilishi  kutilmoqda.  Masalan, 

Xalq banki keyingi 4 yil davomida o‘zining ustav kapitalini 10 mlrd. so‘mdan avval 100 

mlrd. so‘mga, keyin 200 mlrd. so‘mgacha oshirishni mo‘ljallamoqda.  

2009  yildagi  bank  sohasidagi  islohotlardan  yana  biri  shuki,  endilikda  barcha 

mulkchilik  shaklidagi  tijorat  banklari  korporativ  obligatsiyalar  chiqarish  huquqiga  ega 

bo‘lishdi.  Bu  o‘z  navbatida  respublika  obligatsiyalar  bozorining  rivojlanishiga  ijobiy 

tasir  ko‘rsatadi,  shuningdek,  tijorat  banklarining  «Toshkent»  Respublika  Fond 

birjasidagi  ishtirokini  ham  jadallashtiradi.  2009  yilda  «Toshkent»  Respublika  Fond 

birjasidagi  savdolarning  deyarli  44  foizini  respublika  tijorat  banklarining  aksiyalari 

tashkil  qildi  va  39,4  mlrd.  so‘mga  teng  bo‘ldi.  Ushbu  summaning  37,1  mlrd.  so‘mi 

nodavlat  banklar  va  ustav  kapitalida  davlatning  ulushi  «nazorat  paketi»ga  teng 

bo‘lmagan banklar hisobiga to‘g‘ri keladi. 

2008-2009  yillarda  qo‘shimcha  emissiya  qilingan  aksiyalarning  tarkibida  imtiyozli 

aksiyalar  sonining  hissasi  oldingi  yillardagi  1,1-2,2  foizdan  0,6-0,7  foizgacha  pasaydi. 

Ushbu  holat  qo‘shimcha  emissiyalarda  davlat  ishtirokining  oshganligi,  ya’ni  davlat 

tomonidan  banklardagi  nazoratni  olishga  bo‘lgan  qiziqishning  yuqoriligi  bilan 

izohlanadi. 

Markaziy  bank  tomonidan  ichki  valyuta  bozorini  yanada  rivojlantirish  va 

erkinlashtirish, uning doimiy barqaror faoliyat yuritishni ta’minlash yuzasidan tegishli 

chora-tadbirlar amalga oshirilib borildi. 

O‘tgan  yillar  ichida  mamlakatda  iqtisodiyotning  strategik  ahamiyatga  ega  bo‘lgan 

tarmoqlarini  shakllantirishga  qapatilgan  samarali  iqtisodiy  islohotlar  amalga  oshirildi, 

barqaror  iqtisodiy  o‘sishga,  valyuta  mablag‘larining  doimiy  tushumi  manbalari  va 




yetarli  darajada  valyuta  zaxiralarini  shakllantirish  orqali  milliy  valyutaning  harid 

quvvatini chetdan olinadigan qarz mablag‘larisiz saqlab turishga zamin yaratildi. 

Joriy  yilda  Markaziy  bank  pul-kredit  siyosatining  bilvosita  dastaklaridan 

foydalanishni  yanada  kengaytirish  bilan  bir  qatorda,  o‘zgaruvchan  foiz  stavkalarini 

tezkor  boshqarishni  davom  ettirildi.  2010  yil

 

1  yanvar  holatiga  O‘zbekiston 



Respublikasi tijorat banklari tomonidan jami 293 ta milliy valyutadagi va 118 ta xorijiy 

valyutadagi omonat turlari aholi, korxona va tashkilotlarga taqdim etilmokda.  

O‘zbekiston  Respublikasi  iqtisodiyotida  hozirgi  vaqtda  amalga  oshirilayotgan 

tarkibiy  o‘zgarishlar  eng  avvalo  bank  tizimi  bilan  bevosita  bog‘liq  bo‘lib  kelmoqda. 

Shuning  uchun  ham  bank  kreditlaridan  samarali  foydalanish,  ularning  eng  qulay 

shakllaridan,  jumladan,  iste’mol  va  ipoteka  kreditidan  foydalanish  ham  muhim 

masalalardan biri bo‘lib qolmoqda. 

Hozirgi kunda Respublikamiz aholisi uchun iste’mol va ipoteka kreditining turli xil 

variantlari  joriy  etilgan  bo‘lib,  Respublika  tijorat  banklari  tomonidan  aholining  ushbu 

kreditlarga bo‘lgan ehtiyojlarini qondirishga alohida e’tibor qaratilgan. Chunki, iste’mol 

kreditlarining berilishi aholi uchun Respublikada ishlab chiqarilgan iste’mol tovarlarini 

sotib  olish  uchun  keng  imkoniyatlar  yaratib  bersa,  ipoteka  kreditlari  yosh  oilalar  va 

boshqa toifadagi aholining uy-joy bilan ta’minlanishi darajasini oshiradi. 

2010 yil 1 yanvar holatiga O‘zbekiston banklari Assotsiatsiyasiga a’zo 19 ta tijorat 

banki tomonidan 40 dan ortiq turdagi iste’mol krediti joriy qilingan bo‘lib, ular 6 oydan 

3 yilgacha bo‘lgan muddatga beriladi. 2009 yilning oktyabr-noyabr oylari davomida 11 

ta yangi turdagi iste’mol kreditlari muomalaga chiqarildi. Bundan tashqari ba’zi banklar 

tomonidan  amaldagi  iste’mol  kreditlarining  shartlari  va  talablariga  biroz  o‘zgarishlar 

kiritildi. 

Hozirda 20 ta tijorat banklari tomonidan 37 ta turdagi ipoteka krediti joriy qilingan 

bo‘lib, ular 3 yildan 15 yilgacha bo‘lgan muddatga beriladi. Ipoteka krediti uy-joy sotib 

olish, qurish va ilgari sotib olingan uy-joylarni ta’mirlash uchun ajratiladi. 

O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  2007  yil  12  iyuldagi  670-sonli 

«Banklarning kapitallashuvini yanada oshirish va iqtisodiyotni modernizatsiyalashdagi 

investitsiya 

jarayonlarida 

ularning 

ishtirokini 

faollashtirish 

chora-tadbirlari 

to‘g‘risida»gi va 2007 yil 7 noyabrdagi 726-sonli «Bank tizimini yanada rivojlantirish 

va  bo‘sh  pul  mablag‘larini  bank  aylanmasiga  jalb  etish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida»gi 

Qarorlariga  muvofiq  banklarning  minimal  ustav  kapitallari  miqdoriga    o‘zgartirishlar 

kiritildi.  Ushbu  qarorlarga  muvofiq  yangi  tashkil  etilayotgan  tijorat  banklarining 

minimal  ustav  kapitali  2008  yilning  1  yanvaridan  boshlab  quyidagicha  miqdorda 

belgilab qo‘yildi: 

- tijorat banklari uchun so‘m ekvivalentida 5 mln. yevro miqdorida; 

- xususiy banklar uchun so‘m ekvivalentida 2,5 mln. yevro miqdorida. 

Respublikamiz 

bank 


amaliyotida 

kreditlash  shakllaridan  keng  foydalanish 

mijozlarning  kreditlarga  bo‘lgan  ehtiyojlarini 

to‘laroq  qondirishga,  banklarning  kredit 

operatsiyalari ko‘lamini kengaytirishga, kredit 

riskini  ma’lum  darajada  minimallashtirishga 

Kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlikni, 

fermerlikni 

rivojlanti-rishni 

moliyalashda 

tijorat banklarining rolini kuchaytirish bo‘yicha 

ishlarni davom ettirish zarur. 




Download 0,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   65




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish