Mavzu: jahon mashinasozlik va metalni qayta ishlash sanoati

2.2. Parchalarni qayta ishlash jarayonlarini yanada rivojlantirish istiqbollari.
Mutaxassislar ularni quyidagi sohalar bilan bog'lashadi.

• 
  Mini po'latdan ishlov berish jarayonida eritilgan po'lat navlari assortimentini kengaytirish;
  

• 
  Rangli metall parchalarini dastlabki kimyoviy tarkibiga qadar kerakli kimyoviy tarkibga ega metallarni va qotishmalarni qayta ishlashning samarali texnologiyasini joriy etish;
  

• 
  Ishlab chiqarilgan asbob-uskunalarning metall bo'lmagan qismlaridan foydalanish;
  

• 
  Parchalarni qayta ishlashning birlamchi jarayonlarining murakkabligini pasaytirish - ajratish uskunalarining unumdorligini oshirish va hurdalarni bevosita saqlash joylarida utilizatsiya qilish uchun operatsion texnologiyalarni joriy etish.
  

2.3. Qora va rangli metallarning parchalarini qayta ishlash muammolari

Ulardan biri qora metallarni qayta ishlash chiqindilarining asta-sekin kamayib borishi hisoblanadi. Ayniqsa, qora parchalarni qayta ishlash natijasida chiqindilar ko'p. Ko'pgina korxonalarda ishlatiladigan mexanik arra (lenta, ishqalanish, disk) yordamida metall parchalarini kesish tartibi har bir tonna xom ashyosidan 10 ... 15% gacha chiqindini beradi. Kesish texnologiyasini plastmassa deformatsiyasidan foydalanish uskunaning yetarli energiya zichligi, shuningdek, bunday uskunaning harakatchanligini yo'qotganda poydevorga ehtiyoj borligi bilan cheklanadi.

8-rasm: Qo’ra metallurgiya korxonasi
Qisqichbaqasimon saralash jarayonlari og'ir bo'lib qolmoqda, ayniqsa rangli metall parchalarini qayta ishlashda. Mavjud texnologik yechimlar kirish zanglari turli xil zichliklarga, kimyoviy tarkibga va fizik xususiyatlarga ega (ayniqsa magnitlanish) zarralardan ketma-ket saralanadigan muhim joylarni talab qiladi. Qayta ishlash - bu hurda yig'ish punktlarining ko'p qismi uchun muammo hisoblanadi qayta ishlash zavodlari va zavodlari aniq saralash talablariga ega.
Mashinasozlik hozirgi kunimizdan 2 asr ilgari Angliyada sanoat inqilobi vaqtida sanoat tarmog`i sifatida vujudga kelgan.Hozirgi vaqtda esa mashinasozlikda band ishchilar va xizmatchilar soni 80 mln.dan ortiq.Mashinasozlik hozirda mahsulot qimmati jihatidan jahon sanoat tarmoqlari orasida 1-o`rinda turadi.
Qora va rangdor metallurgiya mashinasozlik uchun asosiy xom-ashyo bo`lib, ulardan mashinalar va ularning detallari ishlanadi.
Mamlakatda qanday mashinalar borligiga, ularning soniga va qancha tez ishlab chiqarishga qarab mazkur mamlakatning iqtisodiy qudrati va taraqqiyot darajasi haqida xulosa chiqarish mumkin.
Mashinalar ishlab chiqarish uchun ko`p miqdorda metall, plastmassa, bo`yoqlar, rezina, gazlama, yog`och-taxta kerak bo`ladi. Mashinalar yuzlab xatto minglab detallardan yasaladi.Masalan: 1ta samolyot 120000 detaldan yasaladi.Bu detallarning hammasini 1ta zavodda yasash noqulay va befoydadir. Masalan: Gorkiy avtomobil zavodi 1800 km.gacha masofadagi 35 ta yirik shaharlardagi 300ga yaqin korxonalar bilan iqtisodiy a`loqada bo`ladi.