Mavzu: Islom diniga qadar arablarning ijtimoiy iqtisodiy ahvoli

Islom dini va arablarning birlashishi.

• Arabiston yarim orolida vujudga kelgan ijtimoiy iqtisodiy vaziyat arab qabilalarini birlashtirishni taqozo etardi.

• Ijtimoiy zaruriyat, Mulkiy tabaqalanish boylar va kambag’allar munosabatlarini hal rtishni talab qilardi

• Iqtisodiy vaziyat yangi yerlarni bosib olish yaylovlarni ko’paytirishni taqozo etardi.

• Siyosiy jihatdan vujudga kelgan tashqi muhit hamma muommolarning yechimini osonlashtirdi.

Islom dini.

• Arablarda tushkun vaziyatda yangi din-islom arablarni birlashtiruvchi omilga aylandi.
• Muhammad allayhisalom arablarni o’zaro nizolarni tugatishga va yangi dinni qabul qilishga chaqirdi.
• Tarqoq arab qabilalarining ko’pchiligi 630-yildan islom dinini qabul qilib, Muhammad payg’ambarning hokimiyatiga bo’ysundilar.

• Makka islom dinining markazi, barcha musulmonlarning muqaddas shaxriga aylandi.
• Arabistonda ko’chmanchi va o’troq qabilalar birlashib yagona davlat vujudga keldi.

• Islom
• dini.

• Asoschisi-
• Muhammad
• allayhisalom

• 610-yildan
• boshlab ilohi
• oyatlar nozil
• bo’la boshladi

• Muqaddas
• kitobi-qur’oni
• karim.

• Muhammad
• Payg’ambar
• (570-632)

• Islom
• dinining 5
• arkoni mavjud.

Dastlabki xalifalar zamonida arablarning istilolari.

• Xalifalar.
• (632-661)

• Abubakr

• Umar

• Usmon

• Ali

xalifalar.

• Bu xalifalar kelib chiqishlari jihatdan Muhamadning yo qarindoshlari yoki yaqin do’stlari edi.
• Umar zamonida arablar Suriyani, Falastinni, Misrni, Eronni bosib oldilar.

• Arablar o’z istilolari davrida asosan mahalli boylarning mol mulklarini talar edi.
• Islom dinini qilganlar arablar singari barcha soliqlardan ozod etilgan.

Ummaviylar xalifaligi.

• Damashq xalifaligi davrida o’z yerlarini nihoyat darajada kengaytirdi.
• VIII asrning boshlarida Shimoliy Afrikaning butun Qirg’og’I bosib olindi.
• 711-714 yillarda arablar
• Pireneya yarim orolini istilo qildilar.

• Damashq
• xalifaligi 90
• yilcha
• (661-750)
• davom etdi

Muoviya konistontinopolga 2 marta 669 va 680 yillarda yurish qildi.

• Muoviya konistontinopolga 2 marta 669 va 680 yillarda yurish qildi.
• 717-718-yillarda arablar 3-marta konistontinopolga hujum qildi.
• Sharqda esa arab lashkarboshisi O’rta Osiyo ichkarisiga kirib, Xivani Buxoroni ishg’ol qildi.
• Armaniston bilan Gruziya ham ummavilar tarkibiga kirdi.
• Xalifalikning chegaralari g’arbda atlantika, sharqda Xitoy bilanXindistongacha yetib bordi.

Soliqlar.

• Xaraj

• Jizya

• Zakot

• Yer solig’i.

• Jon boshi solig’i,
• musulmon bo’lma
• ganlardan olingan

• Majburiy to’lanadigan
• ushr.

Abbosiylar xalifaligi.

• Abbosiylar zamonida arab davlati juda ham tarqqiy topdi.
• Bog’dod xalifaligi VIII-IX asrlarda ayniqsa kuchli edi.
• Abbosiylarning “oltin davri” Mutaddid zamonida tugadi.

• Xalifalik shu vaqtdan boshlab tushkunlikka yuz tutdi.
• Abbosiylar davrida Eronning ta’siri kuchli edi.