Mavzu: ishsizlik

Mavzu: ISHSIZLIK

1. 
   Ishsizlik tushunchasini iqtisodiy mazmunini tushuntirib bering.
   

Ishsizlik – ishchi kuchining ish joyi bilan ta’minlanmaganligi va uning biror bir qonuniy daromad manbaiga ega bo’lmasligining muayyan holatidir.

2. 
   Ishsizlikning kelib chiqish sabablari va oqibatlari nimalardan iborat.
   

• 
  Mamlakat iqtisodiyoti davlat sektorida ishlab chiqarishning qisqarishi;
  
• 
  Iqtisodiyotda davlat sektorining saqlanganligi
  
• 
  Keskin iqtisodiy o’zgarishlar
  
• 
  Mehnat bozorida taklifning keskin kamayib ketishi
  
• 
  YTTning mehnat faoliyatining ortib borishi kabilar.
  

3. 
   Ishsizlik darajasi qanday aniqlanadi.
   

Ishsizlik darajasi – mehnat bozorining hozirgi paytdagi ahvoli haqida muayyan vaqt mobaynida ro’y bergan o’zgarishlar haqidagi ko’rsatkichdir.

U=U:L*100%

4. 
   Ishsiz deb e’tirof etish uchun qanday shartlar mavjud bo’lishi kerak.
   

Asosan 4ta shartdan iborat:

• 
  Fuqaro mehnatga qobiliyati bo’lishi va amaldagi qonun hujjatlariga binoan pensiya ta’minoti huquqiga ega bo’lmasligi kerak;
  
• 
  Fuqaro ishga va ish haqiga ega bo’lmasligi lozim. Nafaqalar, alimentlar, qimmatli qog’ozlar bo’yicha olingan dividendlar, banklarga qo’yilgan mablag’larga hisoblanga foizlar ish haqiga kirmaydi;
  
• 
  Fuqaro ishlashga tayyor bo’lishi lozim. Fuqaroning ishlashga tayyor ekanligini, uning mahalliy mehnat organiga ish qidirib rasmiy murojaat qilishi , belgilangan muddatlarda mehnat organida qaytadan ro’yxatdan o’tib turishi va mehnat organlar tomonidan taklif qilingan maqbul ishni qabul qilish holatlari tasdiqlaydi;
  
• 
  Fuqaro barcha tegishli hujjatlarni taqdim qilgan holda mahalliy mehnat organida ish qidiruvchi shaxs sifatida ro’yxatdan o’tishi lozim.
  

5. 
   Ishsizlikni qanday turlarini bilasiz.
   

• 
  Namoyon bo’lish xususiyati bo’yicha:
  

Ochiq: a) ro’yxatga olinadigan, b) ro’yxatga olinmaydigan

Yashirin: a) rasmiy, 2) norasmiy

• 
  Kelib chiqish sabablariga ko’ra:
  

1. 
   Friksiyaviy, b) texnologik, c) tarkibiy, d) iqtisodiy
   

• 
  Davriylik bo’yicha:
  

1. 
   Joriy, b) davriy, c) mavsumiy
   

• 
  Davomiyligi bo’yicha:
  

1. 
   Qisqa muddatli, b) davomli, d) uzoq muddatli
   

6. 
   24+30+1+4,6=59,6 mln
   

100 mln-59,6 mln=40,4 mln ishchi kuchi soni

4,6:40,4*100%= 11,4% ishsizlik darajasi