Mavzu; Iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarida maxsulot tannarxini pasaytirish yo’llari (maxsulot turlari misolida) Mundarija Kirish Reja; I bob. Mahsulot ishlab chiqarish tannarxi moxiyati va uni ifodalovchi ko’rsatkichlar

Ishlab chiqarishdagi mexnatga haq to’lash xarajatlariga quyidagi
moddalar kiradi:
-korxonada kabul qilingan Mehnatga xak to’lash shakl va tizimlariga
muvofiq ishbay xaklari, tarif stavkalari va mansab okladlari asosida xakikiy
bajarilgan ishlar uchun ishlab chiqarishdagi xisoblangan ish xaqi;
-natura shaklida xak to’lash tartibi bo’yicha beriladigan mahsulot qiymati;
-amaldagi tartiblarga ko’ra rag’batlantiruvchi to’lovlar, jumladan, ishlab
chiqarish natijalari uchun mukofotlar (natural mukofotlarni kushgan xolda) ta’rif
stavkalari va okladlarga kasb maxorati uchun qo’shimcha ustama to’lovlar, amaldagi qonunchilikka muvofiq ko’p yillik xizmatlari uchun (shu Xo’jalikda bir ixtisoslikdagi ish staji uchun) ishlab chiqarish xodimlariga beriladigan takdirlanishlar, mukofotlar, kasb maxorati uchun ta’rif stakalar va okladlarga nisbatan) ustama to’lovlar, xarakatdagi qonunchilikka muvofiq kup yillik xizmatlari uchun ishlab chiqarish xodimlariga beriladigan takdirlashlar;
- ish rejimi va mehnat sharoitlari bilan bog’liq tovon to’lovlari, jumladan,
tungi ish vakti, ish vaktidan so’nggi ish uchun to’lovlar.
Amaldagi Nizomga muvofiq xo’jalik yurituvchi subyektlarning barcha
xarajatlari quyidagi guruxlarga ajratiladi:
1) Mahsulot ishlab chiqarish tannarxiga kushiladigan xarajatlar;
A) Ishlab chiqarish tannarxiga kushilmaydigan xarajatlar, ammo, davr xarajatlariga
kushiladigan xarajatlar (asosiy faoliyatdan kurilgan foydani aniqlash uchun);
2) Korxonaning umumxo’jalik faoliyatidan kurgan foyda yoki zararini aniqlashda
xisobga olinadigan moliyaviy faoliyat xarajatlari.
3) Favkulodda zarar (solik to’lashga kadar aniklanadigan foydani xisoblashda
ishtirok etadigan).
Xo’jalik yurituvchi subyektlarning xarajatlarini yukoridagi tarkib bo’yicha
guruxlanganda,xar bir gurux xarajatlari quyidagicha turkumlanadi: