Mavzu. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish usullari

hodisalarning ayrim tomonlarini ifoda etuvchi ilmiy-nazariy tushunchadir.  

Iqtisodiy kategoriyalar  (ilmiy tushunchalar)  kishilar  tomonidan  oʻylab  topilmagan  balki, 

real  iqtisodiy  hodisalarni  ifoda  etadigan  ilmiy  tushuncha  boʻlib,  ilmiy  fikrlash  mahsulidir. 

Masalan,  bozor,  kapital,  ishchi  kuchi,  iqtisodiy  muvozanat,  moliya,  kredit  va  boshqalar  shular 

jumlasidandir.  Iqtisodiy  qonunlar  bilan  iqtisodiy  kategoriyalarning  farqi  Shundaki,  birinchisi 

iqtisodiyotning turli boʻgʻinlari, sohalari, boʻlaklari orasidagi bogʻliqlikni, ularning biri oʻzgarsa, 

albatta  ikkinchisi  ham  oʻzgarishi  mumkinligini  koʻrsatadi.  Iqtisodiy  kategoriya  –  ilmiy 

tushunchalar  esa,  iqtisodiy  hodisalarning  bir  tomonini,  uning  mazmunini  ifoda  etadi.  Masalan, 

narx,  talab  degan  tushunchalar  orqali  biz  eng  avvalo  bu  tushunchalarning  iqtisodiy  mazmunini 

tushunib  olamiz.  Talab  qonuni  orqali  esa,  talab  hajmi  bilan  narx  oʻrtasidagi  aloqadorlikni  bilib 

olamiz. 

Umuman olganda, iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar bir-birlari bilan bogʻliq boʻlib, ular 

bir-birini toʻldiradi. Ular birgalikda iqtisodiy taraqqiyot jarayonlarini aks ettiradi.