Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining tasnifi
Tasnif variantlari
|
Tasnif belgilari
|
Avtomatlashtirish
darajasi bo‘yicha
|
Avtomalashtirilgan
|
Avtomatik
|
An’anaviy (avtomatlashtirilmagan)
|
Boshqaruv jarayoni
turlari bo‘yicha
|
Texnik (texnologik) jarayonlar ABT
|
Tashkiliy boshqaruvning avtomatlashtirilgan tizimlari
|
Qo‘llanilish sohasi
bo‘yicha
|
Ishlab chiqarishning AAT
|
Ijtimoiy soha AAT
|
Boshqaruvning AAT
|
Faoliyat ko‘rsatish
|
Sanoat
|
sohasi bo‘yicha
|
Kishlok xo‘jaligi
|
Transport va boshqalar
|
Qo‘llanilish doirasi bo‘yicha
|
Ilmiy tadqiqotlarning AAT
|
Loyihalashtirishning avtomatlashtirilgan tizimlari
|
Ishlab chiqarishni texnologik tayyorlashning avtomatlashtirilgan tizimlari
|
Avtomatlashtirilgan o‘qitish tizimlari
|
Tashkiliy-iqtisodiy boshqaruvning axborot tizimlari
|
Boshqaruv tizimi darajasi bo‘yicha
|
Umumdavlat boshqaruvining axborot tizimlari
|
Tarmoqlararo boshqaruvning axborot tizimlari
|
Hududiy boshqaruvning axborot tizimlari
|
Korxona tashkilotlarning axborot tizimlari
|
Mujassamlanish darajasi bo‘yicha
|
Masalalararo axborot tizimlari
|
O‘zaro bir-biri bilan bog‘lik, masalalarni avtomatlashtirish (kenja tizim)
|
O‘zaro bir-biri bilan bog‘liq kenja tizimlarni avtomatlashtirish (bloklar)
|
Mujassamlashgan tizimlar
|
Kompleks tizimlar
|
Sifat darajasi bo‘yicha
|
Axborot-qidiruv tizimi
|
Axborot-ma’lumot beruvchi tizim
|
Ma’lumotlarni qayta ishlash tizimi
|
Axborot-maslahat beruvchi tizim
|
Ekspert tizimi
|
Qarorlar qabul qiluvchi tizim
|
Axborot tizimlarini boshqaruv jarayoni ko‘rinishi bo‘yicha sinflanishi
Boshqaruv jarayoni ko‘rinishiga ko‘ra texnik (texnologik) jarayonlarni avtomatik boshqarish tizimlari (TJABT) va tashkiliy (yoki ma’muriy) boshqarishning avtomatlashtirilgan tizimlari (TBAT) o‘zaro farqlanadi. Dastlabkisi texnologik jarayonlarni keng ma’noda boshqarish-ga (raketa, stanok va hokazolarni boshqa-rish), ikkinchisi – ijtimoiy va iqtisodiy xususiyatga ega ob’ektlarni boshqarish uchun mo‘ljallangan. Ularning asosiy farqi boshqarish ob’ektining mazmunida. Birinchi holda – bu turli xil mashina, asbob-uskuna, qurilmalar bo‘lsa, ikkinchisida – eng avvalo odamlar, jamoa sanaladi.
Boshqa bir farqi – axborot uzatish shaklida. Birinchi tizimlarda axborot uzatishning asosiy shakllari bo‘lib turli xil signallar (elektrik, optik, mexanik va hokazo) xizmat qiladi. Ikkinchi xil tizimlarda asosiy axborot uzatish shakli – hujjatdir.
So‘nggi paytlarda TJABT va TBATning yagona integratsiyalash-gan boshqarish tizimiga qo‘shilish tendensiyasi kuzatiladi. Bunday qo‘shi-lishda tizimda aylanuvchi axborotlarni signallar va maxsus turdagi hujjatlar shaklida mashina tashuvchilarga uzatiladi. Bu bilan TJABT va TBAT o‘rtasidagi farqlar ma’lum darajada yo‘qoladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |