Мавзу: Ионларнинг ҳаракатчанлиги ва ташиш сони

орасидаги потенциаллар фарқи, l – см ларда берилган электродлар орасидаги

масофа),

концентрацияга, ҳароратга ва бошқа омилларга. Ионлар ҳаракати

концентрацияга, ҳароратга ва бошқа омилларга. Ионлар ҳаракати

тезликларини бир–бирига солиштириш мумкин бўлиши учун уларни майдон

кучланганлиги 1 В/см бўлган ҳолда ўрганилади. Бундай шароитда олинганкатталиклар ионларнинг абсолют тезлиги дейилади ва катионларнинг тезлиги u+ билан, анионларнинг тезлиги v_ билан белгиланади. Ионларнинг абсолют тезлиги см2/В·сек бирликларида ўлчанади.

Катион ва анионларнинг ҳаракатчанликлари бир-биридан сезиларли даражада фарқланиши мумкин. Электролитларда электр токини бир вақтнинг ўзида ҳам катионлар, ҳам анионлар ташиб ўтганлиги сабабли, эритмадан ўтган электр токининг миқдори билан ҳар қайси ион ташиб ўтган электр токининг миқдори орасида фарқ бўлади. Бу миқдор ионларнинг ташиш сони билан белгиланади. Ионларнинг ташиш сони – бу айни бир типдаги ион ташиб ўтган электр миқдорининг электролитдан ўтган умумий электр миқдорига нисбатидир. Агар электролит иккита ионга диссоциланса, у ҳолда катионнинг ташиш сони учун

Катион ва анионларнинг ҳаракатчанликлари бир-биридан сезиларли даражада фарқланиши мумкин. Электролитларда электр токини бир вақтнинг ўзида ҳам катионлар, ҳам анионлар ташиб ўтганлиги сабабли, эритмадан ўтган электр токининг миқдори билан ҳар қайси ион ташиб ўтган электр токининг миқдори орасида фарқ бўлади. Бу миқдор ионларнинг ташиш сони билан белгиланади. Ионларнинг ташиш сони – бу айни бир типдаги ион ташиб ўтган электр миқдорининг электролитдан ўтган умумий электр миқдорига нисбатидир. Агар электролит иккита ионга диссоциланса, у ҳолда катионнинг ташиш сони учун

ва анионнинг ташиш сони учун

ва анионнинг ташиш сони учун

га тенг бўлади. Демак, ионларнинг ташиш сони айни шу ионнинг

га тенг бўлади. Демак, ионларнинг ташиш сони айни шу ионнинг

ҳаракатчанлиги билан катион ва анионлар ҳаракатчанликлари йиғиндисининг нисбатига тенг экан. Келтириб чиқарилган тенгламалар ѐрдамида ионларнинг ҳаракатчанликлари маълум бўлса, ташиш сонини ҳисоблаш мумкин. Ташиш сони тажриба йўли билан аниқланган тақдирда эса, ионларнинг ҳаракатчанлигини ҳисоблаш имкониятига эга бўлинади.