Mavzu: Ingliz va O’zbek tillaridagi frazeologizmlarda polisemiya

 

Bitiruv  malakaviy  ishining  dolzarbligi:  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti 

Islom  Karimov  ta’kidlaganidek:  “Biz  ajdodlardan  avlodlarga  o’tib  kelayotgan 

bebaho boylikning vorislari sifatida ona tilimizni asrab-avaylashimiz, uni boyitish, 

nufuzini  yanada  oshirish  ustida  doimiy  ishlashimiz  zarur.  Ayniqsa,  fundamental 

fanlar,  zamonaviy  kommunikatsiya  va  axborot    texnologiyalari,    bank-moliya 

tizimi kabi o’ta muhim sohalarda ona tilimizning qo’llanish doirasini kengaytirish, 

etimologik  va  qiyosiy  lug’atlar nashr etish, zarur atama  va iboralar, tushuncha va 

kategoriyalarni  ishlab  chiqish,  bir  so’z  bilan  aytganda,  o’zbek  tilini  ilmiy  asosda 

har  tomonlama  rivojlantirish  -  milliy  o’zlikni,  Vatan  tuyg’usini  anglashdek  ezgu 

maqsadlarga xizmat qilishi shubhasiz” [ 1,87]. Bu esa tilshunosligimiz zimmasiga 

juda  katta  vazifalarni    yuklaydi.  Zeroki,  “mustaqillikka  erishganimizdan  keyin 

xalqimizning  o’z  yurti,  tili,  madaniyati,  qadriyatlari  tarixini  bilishga,  o’zligini 

anglashga qiziqishi ortib bormoqda” [2, 132].  

    Vatanimiz  fani,  madaniyati,  iqtisodiyoti  erishgan  va  qo’lga  kiritayotgan 

yutuqlarni  olamga  o’z  tafakkur  tarzimiz,  o’z  ko’z-u  qo’limiz  bilan  yetkazishga 

O’zbekiston  rahbari  Yurtboshimiz  alohida  ahamiyat  beradilar.  Oldingi  davrlarda 

o’zbek xalqi qo’lga kiritgan yutuqlar, jumladan badiiy adabiyot namunalari xorijga 

uchinchi  til  orqali  amalga  oshirilishini  tanqid  qilib,  Prezidentimiz:  “endilikda 

adabiyotimizning  eng  yetuk  asarlarini  bevosita  ona  tilimizdan  g’arb  va  sharq 

tillariga  tarjima  qilishga  qaratilgan  ishlarni  kuchaytirishimiz  zarur.  Buning  uchun 

xorijiy tillarni, adabiyot va badiiy tarjima san’atining nazariy va amaliy jihatlarini 

har  tomonlama  puxta  egallagan  mutaxassislarni  tayyorlash”  [1,  87]  zarurligini 

alohida ta’kidlaydilar. 

     Malakaviy bitiruv ishi uchun tanlangan mavzu ayni shu vazifa bilan bog’liqdir, 

chunki  ona  tilimizdan  xorijiy  tilga,  boshqa  tildan  o’z  tilimizga  tarjimani  tilda 

frazeologizmlarning  tabiatini,  ulardagi  ma’no  va  badiiyat  nozikliklarini  his 

etmasdan,  ularni  bir  tildan  ikkinchi  tilga  oshirish  mumkin  emas.  Buni  esa 

frazeologizmlarda ko’pma’nolilik, ma’lum bir tildagi matn va nutqiy sharoitda qay 

---