Mavzu: Ingliz va O’zbek tillaridagi frazeologizmlarda polisemiya



Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/62
Sana03.01.2022
Hajmi0,52 Mb.
#316623
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   62
Bog'liq
ingliz va ozbek tillaridagi frazeologizmlarda polisemiya

 

31 

frazeologik  birliklar  asosida  boshqa-boshqa  obraz  yotadi:  birinchi  frazeologik 

birlikda  qattiq  va  uzluksiz  kulganda  ichaklar  silkina  silkina  uzilib  ketgudek 

bo’lishidan,  ikkinchi  frazeologik  birlikda  esa  uzoq  muddat  ovqatlanmaslik 

natijasida ichaklarning torayib, ingichkalashib, uzilish darajasiga yetishidan obraz  

olingan. 

   Omonomlik asosan quyidagi holatlarda voqe bo’lmaydi: 

1)

 



frazeologik  birlik  tarkibida  ko’chma  ma’noda  qatnashgan  leksema 

bo’lganida:  ko’ngli  oq  –  oq  ko’ngil,  ko’zining  paxtasi  chiqdi  –  ko’zining 

paxtasini chiqar yoki lay it on a thick kabi; 

2)  frazeologik  birlik  asosida  real  voqelik  yotmaydi,  shu  sababli  xudi  shunday 

erkin bog’lanma  tuzilmaydi:  bir  yoqadan bosh  chiqar,  ko’ngliga  qo’l  sol, boshi 

ko’kka yetdi yoki make up for lost time, walk all over somebody. 

  Ifoda  jihati  teng  frazeologik  birliklar  omofrazemalar  deyiladi:  boshiga  ko’tar  I 

(kuchli  shovqin  suron  qil),  boshiga  ko’tar  II  (yuksak  darajada  izzat  hurmat  qil) 

yoki  to  make  no  bones  about  I  (samimiy  va  to’g’ri  bo’lmoq),  to  make  no  bones 

about II (hech qanday ruhiy e’tiqodga ega bo’lmaslik) kabi. 

  Omofrazemalar quyidagicha yuzaga keladi: 

1.

 



Frazeologik  birlik  ifoda  jihatida  tasodiran  teng  kelib  qoladi.  Bunda  har  bir 

frazeologik birlik asosida boshqa – boshqa obraz yotadi. Masalan, misi chiqdi I 

frazeologik birligi miskarlik bilan bog’lansa (Idish tovoq ilgari asosan misdan 

yasalr va usti sirlanar edi; siri ketsa misi chiqib, yaroqsiz holga kelar edi), misi 

chiqdi  II  frazeologik  birligi  esa  misning  rangiga  bog’lanadi  (Pechka  qattiq 

yoqilsa, qizib mis rangiga kiradi). 

2.

 

Bir  frazeologik birlikdan ikkinchi frazeologik birlik o’sib chiqib voqe bo’ladi. 



Omofrazemalarning bunday yo’l bilan paydo bo’lishi uch xil: 

   1)  Mavjud  frazeologik birlikning  ma’no  taraqqiyoti natijasida  yabgi  frazeologik 

birlik  paydo  bo’ladi.  Bu  hodisa  frazeologik  polisemiyaga  o’xshaydi.  Farq 

shundaki,  hozirgi  holatida  bu  ikki  omofrazema  anglatgan  ma’nolarni  bir 

frazeologik birlikning ma’nolari sifatida tal  qin  qilib  bo’lmaydi,  bu  lug’aviy 

ma’nolar bir ma’no zanjiriga birlashmaydi. Masalan, joni bor I frazeologik birligi 





Download 0,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish