Mavzu: Implusning o’zgarishi va saqlanish qonuni. Reaktiv harakat. Implus momentining o’zgarishi va saqlanish qonuni

𝒎 (𝒅𝒗 ⃗)/𝒅𝒕= (𝑭_𝑻 ) ⃗+(𝒖 ) ⃗ 𝒅𝒎/𝒅𝒕

Bu yerda 𝑭_𝑻 – raketaga ta’sir etuvchi og’irlik kuchi va muhitning qarshilik kuchlarining vektor yig’insidir. 

T massali moddiy nuqta tezlik bilan harakatlanayotganda implusga ega . Mazkur moddiy implusning ixtiyoriy qo’zg’almas O nuqtaga nisbatan momenta quyidagi vektor ko’paytma bilan aniqlanadi: L=[r*p], Bunda g-O nuqtadan moddiy nuqtaning ayni paytdagi vaziyatini ifodalovchi nuqtagacha o’tkazilgan radius-vektor .L vektorning yo’nalishi o’ng vint qoidasi asosida topiladi. r va p lar yotgan tekislikka perpendikulyar ravishda O nuqtaga joylashtirilgan o’ng vintni p yo’nalishda buralganda vintning ilgarilanma harakati L ning yo’nalishini ko’rsatadi. P yo’nalishdagi to’g’ri chiziqqa O nuqtadan tushirilgan perpendikulyar uzunligini bilan belgilasak, implus momentining modulini L=rpsin(rp)=lp ko’rinishda yozish mumkin

Moddiy nuqta implusning O nuqtadan o’tuvchi ixtiyoriy qo’zg’almas OZ, o’qqa nisbatan moment (L) va implusning O nuqtaga nisbatan momenta (L) orasidagi bog’lanish uqyidagi munosabat bilan ifodalanadi; L=Icos0=/rp/, bundagi M va OZ o’q orasidagi burchakning iqymati quyidagi ifodadan foydalanib hisoblanishi mumkin: L=+_pl

Aylanma harakat qilayotgan jismning muvozanati .Jism biror qo’zg’almas o’qga nisbatan aylanma harakat qilayotgan bo’lsin . Endi shu jismning tinch yoki tekis harakat xolati shartlarini kuramiz . agar ilgarilanma xarakatdagi kuch momentidan foydalaninb, oldingi banddagi qoidani qayta yozamiz. Demak , moddiy nuqtaga ta’sir qilayotgan kuchlar teng ta’sir etuvchisining ixtiyoriy O nuqtaga nisbatan momenta nolga teng bo’lganda moddiy nuqta implusining shu O nuqtaga nisbatan momenti, o’zgarmaydi.