Мавзу: Илк ўзбек алифбосининг вужудга келиши

«-niŋ,-ni»larni lab ohangiga tobe’ qildiq, «buni» o‘rnida «bunu», «uniŋ» o‘rnida «unuŋ», «uniŋ qutisi» o‘rnida «unuŋ qutusu» dedik, « - dan, -da, -ni, -ga»larninimakilamiz?
Ko‘ruladirkim, bu masalani qorong‘i bir vaziyatda qoldirish yoromaydur. Tafsilli ravishda hal qilish kerak, so‘ngra: eskidan beri arab alifbosini(ng) imlosida ochiq hijo, yopiq hijo degan bir qoida bor edi. So‘zning har bir bo‘g‘umi yopiq bo‘lsa soitsiz yozilar edi. Ovg‘ust


kanferinsiyasi bu masalani bitirdi, so‘zning hech bir bo‘g‘umi soitsiz yozilmasin dedi. Biroq bu qoidaning haligacha tatbiq etilgani oz. Ondan keyin bu qoidaningda mustasnosi bormi? «Broq», «profeso‘r» so‘zlari mustasno emasmi?
Yana bir muhim masalamiz Ovro‘padan oling‘on va olinmoqda bo‘lg‘on istilohlar masalasidir. Bularni haligi tovush, lab ohanglariga tobe’ qilish qaysi darajalarda mumkindir? So‘ngra bu istilohlarni olg‘onda qaysi «talaffuz»dan olamiz? G‘arbiy Ovro‘pa talaffuzidanmi, rus talaffuzidanmi? «Pedag‘o‘ji»mi, «pedago‘giya»mi, «pedag‘ug‘iya»mi bo‘lsun?
O‘zaro so‘zlashlarimizdan onglashilg‘oniga ko‘ra bizda bu to‘g‘rida ikki fikr bor. Ko‘bchilik rusiy talaffuz shaklini olish tarafida, Farbiy Ovro‘patalaffuzi shaklini qabul qilishtarafdorlari ham bor.
Mana bir qator muhim masalalar bordirki, bizdan halni kutub turadir. Bu masalalarni qat’iy suvratda, hech bo‘lmag‘onda qat’iylikka yaqin bir suvratda hal qilish uchun O‘zbekistan maorif kamisarligi tomonidan yaqinda kanfirensiya chaqiriladir. Bu masalalarning mazkur kanfirensiya tomonidan muvaffaqiyat bilan hal bo‘lishi uchun eng muhim chora tajribali muallimlarimizning, imlochilarimizning, turli sheva vakillarimizning, til bilan mashg‘ul bo‘lg‘onlarimizning shu to‘g‘rilardagi tekshirishlarni jiddiy suvratda davom qildirib, kanfirensiyaga muayyan pilon, aniq takliflarbilan ishtirok qilishlaridir.
“Maorifva o‘qutg‘uchi”, Toshkent, 1928-yil 3-son, 6– 7-betlar.