Мавзу: Илк ўзбек алифбосининг вужудга келиши

2. O‘zbekyozuvlaritarixi
Tildagi birliklar va hodisalarning reallashuvi, mustahkamlanuvi hamda me’yorlashuvida yozuvning xizmati katta. Nafaqat tilning me’yorlashuvi, balki dunyo xalqlari taraqqiyotidahamyozuvning o‘rnini chetlab o‘tib bo‘lmaydi. Zero, har bir xalq, millat sivilizatsiyasi u yaratganyoki foydalangan yozuvga ham bog‘liq.
O‘zbek davlatchiligining shakllanishi hamda xalqimizning dunyo fani va madaniyatida, binobarin, til va nutq madaniyatida tutgan o‘rni, egallagan mavqeyi haqida so‘z yuritganda, buxalqning nechamingyillar davomida foydalanib kelgan oromiy, sug‘d, xorazmiy, pahlaviy, o‘rxun (runik), uyg‘ur, arab, lotin, rus (kirill) yozuvlarini va yana lotin yozuvi asosidagi o‘zbek alifbosiga o‘tganligimizni eslash kifoya. Shunday ekan, o‘zbek adabiy tilining shakllanishi, shubhasiz, o‘zbek xalqi asrlar davomida foydalanibkelganyozuv madaniyatiningtakomili hamdir.
Yozuv muayyan bir tilda qabul qilingan va kishilar o‘rtasidagi muloqotga xizmat qiladigan yozma belgilar tizimidir. Yozuv – kishilik jamiyati madaniy taraqqiyotining boshlanishi, bashariyatning uzoq va murakkab tadrijiy takomili jarayonidagi omillarning eng asosiylaridan biri. Yozuv tildan ancha keyin paydo bo‘lgan (tovush tili 400-500 ming yillar ilgari yuzaga kelgan, yozuvning paydo bo‘lganiga esa 4-5 ming yillar bo‘lgan). Og‘zaki til (nutq)ning zamon (vaqt) va makon (masofa) nuqtayi nazaridan cheklanganligi va uni bartaraf etish zaruriyati yozuvning paydo bo‘lishiga olibkelgan.
O‘zbek xalqi foydalanganyozuvlar
Markaziy Osiyo o‘lkalarida yozuvning shakllanish va qo‘llanish tarixi 2500 yillik o‘tmishni o‘z ichiga oladi. Turkiy xalqlarning, jumladan, o‘zbek xalqining ijtimoiy-siyosiy, madaniy tarixi davomida qo‘llanganyozuvlar quyidagilar: