- qarzdorlikning sabablari va uning aybdorlarini uning vujudga kelishi davri va qaytarilishi ehtimolligi;
- qarzdorlikning sabablari va uning aybdorlarini uning vujudga kelishi davri va qaytarilishi ehtimolligi;
- da'vo muddatining o'tib ketmaganligi;
- qarzdorlikni so'ndirish bo'yicha qanday choralar ko'rilganligi;
- qarama-qarshi tekshiruvlar o'tkazilganligi;
- o'zaro hisob-kitob bo'yicha dalolatnomalar tuzilganlik holati debitorlar o'z qarzlarini tan olgan qarzdorlikni so'ndirish grafigi mavjudligi;
- shartnomaviy kelishuvlarning amalda bajarilishi ustidan nazorat olib borilganlik holati;
- da'vo ishlari olib borilganligi.
hali talab qilinmayotgan kreditorlik qarzlari ham tekshirilishi kerak. Bunga buxgalteriya balansida debitorlik qarzlari kreditorlik yo'li orqali berkitilmayotganligini aniqlash joiz.
Boshqa debitorik qarzdorligi tahlilida quyidagilarni tekshirish muhim hisoblanadi:
- tashkilot yoki firma ishchilarining asosiy vosita va inventarlardan foydalanishdagi qarzlari;
- oldindan to'lovni amalga oshirmasdan turib, moddiy boyliklarning jo`natilganligi;
- bo'shatilgandan so'ng maxsus ish kiyimining qaytarilmaganligi va boshqalar.
Ichki nazoratchilarning asosiy e'tibori inventarizatsiya natijalariga qaratilishi lozim. Buxgalteriya hisobida inventarizatsiya natijalari u yakunlangan oyda aks ettiriladi.
Ichki nazoratchilarning asosiy e'tibori inventarizatsiya natijalariga qaratilishi lozim. Buxgalteriya hisobida inventarizatsiya natijalari u yakunlangan oyda aks ettiriladi.
Yillik inventarizatsiya natijalari (xulosalari) yillik hisobotga kiritiladi. Buxgalteriya hisobida inventarizatsiya natijalarini aks ettirish quyidagicha amalga oshiriladi:
- mol-mulkning ortiq qismi inventarizatsiya amalga oshirilgan sanadagi bozor narxlarida hisobga olinib, moliyaviy natijalarda bayon etiladi;
- mol-mulk kamomadi va uning tabiiy buzilish me'yorlaridan ortiqcha qismi xarajatlarga kiritiladi. Mol-mulkning tabiiy me'yor holatida kamomad aybdor shaxslarga yuklatiladi. Agar aybdor shaxslar aniqlanmagan bo'lsa yoki sud ulardan kamomadni talab qilishdan bosh tortsa, kamomad mol-mulk kamomadlaridan moliyaviy natijalarga o'tkaziladi. O'zaro hisob-kitoblarni amalga oshirishda umumiy shartlar va bir turdagi tovarni belgilangan vaqtda belgilangan shaxs olib boradi. Kamomad aniqlangan vaqtda ushbu kamchilik aybdor shaxslarga yuklatiladi.