Mavzu: Huquqiy ong Reja: I. Kirish II. Asosiy qism

2. SOTSIALISTIK HUQUQ OILASI.

Butun XX asr davomida boshqa huquqiy oilalarbilan bir qatorda Sotsialistik huquq oilasi rivojlanib bardi.

Sotsialistik huquqiy tizimi o’z-o’zidan emas, balki inqilobiy partiyalarning ta’siri ostida paydo bo’ladi. Sotsialistik huquq tizimining qaror topishida markischa va lenincha partiyaning rahbarlik va yo’naltiruvchilik ahamiyati asosiy shartlardan biri bo’ldi.

Marksizm-leninizm Sotsialistik huquqiy tizimning g’oyaviy asosini tashkil etar edi.

K. Marks , F. Engel’s va V. I. Lenin Sotsialistik huquqning asosiy tasnifni ishlab ciqqanlar. Ular qo’ydagilardan iborat edi: uning jamiyat ijtimoiy –iqtisodiy tuzimi bilan shartlanganligi; huquqning sinfiyligi iqtisodiy jihatdan hukmron sinf irodasining yetkazilganligi, uning siyosiy hokimiyat quroli ekanligi; huquqning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy munosabatlar rivojlanishiga muhim darajada aks ta’sir ko’rsatish qobiliyati.

Sovet yuridik fanida huquqning sotsialistik tipi tarixan huquq rivojlanishining eng yuqori va oxirgi bosqichi sifatida qaror topdi. U o’zida huquqning ekplutatorlik turlari mantiqan rad etishini va ularning aks ettirar edi. Sosialistik huquq tizimlari tarixda birinchi marta mulkchilikning jamoa shakli, iqtisodiyotga davlatning rahbarlik qilish rejali yuritilishi kabi hodisalar uchun andoza bo’luvcghi huquqiy shakllarni ishlab chiqdi.

Sotsialistik turmush tarsi, tarixiy va milliy an’analariga ko’ra bir-biridan keskin farq qiluvchi, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishi turli xil darajada bo’lgan mamlakatlarda paydo bo’ldi va qurildi. Dunyoda mavjud bo’lgan sosialistik davlatlar hududi, aholisining soni, tarixi, huquqiy rivojlanishiga ko’ra boshqa davlatlardanjiddiy farq qilar edi. Ushbu davlatlardagi aholining tarixi , ulkarning diniy e’tiqodi va milliy an’analari ham turlicha edi.

Sosialistik davlatlar o’rtasida iqtisodiyot, madaniyat, huquq, sosialistik qurilish vazifalarini hal etish yo’llari va metodlarida katta tafovutlar mfvjud edi. Ushbu tafovutlar sosialistik huquq tizimlarining turlicha bo’lganligidan dalolat beradi.

Bir qancha mamlakatlarda masalan , Kuba Xitoy, Shimoliy Korreyada sosialistik konsititutsiyalar va qonunlar hozircha amal qilmoqda .

Sovet huquqi tarixi (1918-1919 yil, 1958-1970 yil) kodekslashtirish amalgam oshirilgan.