Мавзу: Хизматлар сохасини ривожлантиришга тасир этувчи омиллар

1.Хизматлар сохасини ривожлантиришнинг устувор йўналишлари
Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги, Молия вазирлиги, Туризм ва спорт вазирлиги, Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг қуйидаги таклифларига розилик берилсин. 2022 йил 1 апрелдан 2025 йил 1 январга қадар чакана савдо ва умумий овқатланиш, меҳмонхона (жойлаштириш) хизматлари, автотранспортда йўловчи ва юк ташиш, транспорт воситаларини таъмирлаш ва уларга техник хизмат кўрсатиш, компьютер хизматлари, маиший техникани таъмирлаш, агро ва ветеринария хизматларини кўрсатувчи ҳамда кўнгилочар масканларда хизматлар кўрсатувчи тадбиркорлик субъектлари учун ижтимоий солиқ ставкасини 1 фоиз этиб белгилаш. Бунда мазкур солиқ имтиёзи тадбиркорлик субъектлари томонидан, агар уларнинг мазкур кичик бандда кўрсатилган фаолият турларини амалга оширишдан олган даромадлари жорий ҳисобот (солиқ) даври якунлари бўйича жами даромаднинг камида 60 фоизини ташкил этса, қўлланилади Тошкент, Нукус шаҳарлари, вилоятлар марказлари ҳамда бошқа шаҳарларда кўпи билан ҳар 3-5 та маҳалла учун аҳоли гавжум бўлган кўчани ободонлаштириб, пиёдалар йўлакчаларини кенгайтириш ва уларни ёритиш орқали маҳаллалараро савдо-хизмат кўчасини ташкил этиш саноат ва хизматлар соҳаси юқори суръатларда ривожланиб бораётган туманларда – савдо, меҳмонхона, овқатланиш ва логистика хизматларини, шунингдек, техник хизмат кўрсатиш ва кўнгилочар масканларни ташкил этишга устуворлик бериш тоғли, тоғолди, рекреацион туризм салоҳияти юқори туманларда – автомобиль йўллари, электр энергияси ва ичимлик суви таъминоти ҳамда бошқа инфратузилмани яхшилаш ва тайёр лойиҳалар асосида туризм хизматларини ривожлантириш чегара ҳудудларда жойлашган ҳамда ҳудудидан халқаро автомагистраль ва темир йўллар ўтган туманларни – савдо, туризм, логистика ҳамда йўл бўйи хизматларини кўрсатишга ихтисослаштириш қишлоқ хўжалиги улуши юқори бўлган туманларда – замонавий агрохизматларни ривожлантириш ўрта ва йирик шаҳарлар ҳамда аҳолиси 300 мингдан кўп бўлган туманларда – замонавий бозор хизматлари, таълим, тиббиёт, санъат, туризм, меҳмонхона ва умумий овқатланиш ҳамда транспорт хизматларини ривожлантириш Тошкент, Самарқанд ва Наманган шаҳарларида – юқори даромадли хизматларни, айниқса, йирик савдо ва кўнгилочар хизмат кўрсатиш объектларини кўпайтириш, таълим ва тиббиёт муассасалари жойлашган ҳудудларда ихтисослашган кластерлар ташкил этиш. Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги, Молия вазирлиги, Туризм ва спорт вазирлиги, Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг қуйидаги таклифларига розилик берилсин. 2022 йил 1 апрелдан 2025 йил 1 январга қадар чакана савдо ва умумий овқатланиш, меҳмонхона (жойлаштириш) хизматлари, автотранспортда йўловчи ва юк ташиш, транспорт воситаларини таъмирлаш ва уларга техник хизмат кўрсатиш, компьютер хизматлари, маиший техникани таъмирлаш, агро ва ветеринария хизматларини кўрсатувчи ҳамда кўнгилочар масканларда хизматлар кўрсатувчи тадбиркорлик субъектлари учун ижтимоий солиқ ставкасини 1 фоиз этиб белгилаш. Бунда мазкур солиқ имтиёзи тадбиркорлик субъектлари томонидан, агар уларнинг мазкур кичик бандда кўрсатилган фаолият турларини амалга оширишдан олган даромадлари жорий ҳисобот (солиқ) даври якунлари бўйича жами даромаднинг камида 60 фоизини ташкил этса, қўлланилади мазкур кичик бандда кўрсатилган фаолият турлари билан шуғулланувчи тадбиркорлик субъектлари томонидан ходимлар сонини яшириш ҳолатлари аниқланганда, мазкур солиқ имтиёзининг амал қилиши тўхтатилади ҳамда қонунчиликда белгиланган молиявий санкциялар қўлланилади тадбиркорлик субъектларига 2022 йил 1 январдан бошлаб 2027 йил 1 январга қадар меҳмонхона (жойлаштириш воситалари) ва майдони 5 минг квадрат метрдан юқори бўлган савдо комплекслари (шу жумладан, улар эгаллаган ер участкалари) бўйича юридик шахслардан олинадиган ер солиғи ва юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ ставкаларини 90 фоизга камайтириш. Бунда 2027 йил 1 январгача янгидан қуриладиган объектларга (шу жумладан, улар эгаллаган ер участкасига) нисбатан мазкур имтиёзни улар фойдаланишга топширилган ойдан бошлаб 5 йил муддат давомида қўллаш фойда солиғини ҳисоблашда биноларнинг қийматини икки йил давомида амортизация харажатлари сифатида чегириш ҳуқуқини бериш 2022 йил 1 апрелдан бошлаб 2025 йил 1 январга қадар 1-иловада келтирилган туман ва шаҳарларда белгиланадиган туризм ҳудудларида рўйхатдан ўтган ҳамда ушбу ҳудудда умумий овқатланиш, меҳмонхона (жойлаштириш), савдо, кўнгилочар, туроператор ва турагент хизматларини кўрсатаётган тадбиркорлик субъектлари учун айланмадан олинадиган солиқ ставкасини – 1 фоиз ушбу ҳудудлардаги объектлар ва улар эгаллаган ер участкаси бўйича юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ ва юридик шахслардан олинадиган ер солиғи миқдорларини – мазкур солиқлар бўйича ҳисобланган сумманинг 1 фоизи миқдорида белгилаш. Бунда туман ва шаҳарларнинг туризм ҳудудлари чегаралари Туризм ва спорт вазирлиги ҳамда Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг ҳудудий бош бошқармалари хулосалари асосида Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, халқ депутатлари вилоятлар Кенгашлари томонидан белгиланади жисмоний шахслар томонидан маҳаллалараро савдо-хизмат кўчалари бўйида жойлашган турар жой объектларини ушбу банднинг “а” кичик бандида келтирилган хизмат кўрсатиш турлари бўйича нотурар жой объекти тоифасига ўтказилганда 2024 йил 1 январга қадар уларга нисбатан мол-мулк солиғи ва ер солиғининг жисмоний шахслар учун ўрнатилган ставкасини сақлаб қолиш 2022 йил 1 январдан уяли алоқа операторлари учун уяли алоқа хизматларига солинадиган акциз солиғи ставкасини 10 фоиз этиб ўрнатиш 2022 йил 1 апрелдан бошлаб қишлоқ жойларда антенна-мачта металл конструкцияларини, уларга ўрнатилган ва уларнинг ажралмас қисми бўлган конструкциялар ҳамда улар эгаллаган ер участкаларини юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқдан ва юридик шахслардан олинадиган ер солиғидан озод этиш Молия вазирлиги (Т. Ишметов) Давлат солиқ қўмитаси, Туризм ва спорт вазирлиги, тегишли идоралар билан биргаликда икки ой муддатда Солиқ кодексига мазкур банддан келиб чиқадиган ўзгартириш ва қўшимчаларни киритиш бўйича қонун лойиҳасини Вазирлар Маҳкамасига киритсин. Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб кириладиган товарлар телекоммуникация операторлари ва провайдерлари томонидан телекоммуникация инфратузилмасини жорий этиш лойиҳалари доирасида Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарилмайдиган, белгиланган тартибда шакллантирилган рўйхат бўйича олиб кириладиган технологик ускуналар, материаллар, дастурий таъминот ва эҳтиёт қисмлар мол-мулк солиғини ҳисоблашда ер участкаларида ўрнатилган антенна-мачта металл конструкциялари ҳамда уларга ўрнатилган ва уларнинг ажралмас қисми бўлган конструкциялар (тортқилар, атрофни ўровчи деворлар, юк кўтариш мосламалари, чақмоқдан ҳимоя қилиш тизимлари, ерга улаш қурилмалари, сигнал-ёритиш тизимлари, қўриқлаш сигнализацияси ва видеокузатув тизимлари) кўчмас мулк сифатида қаралади. 2022 йил 1 апрелдан бошлаб радиочастота спектридан фойдаланувчиларга радиочастота органларининг тегишли рухсатномаларига асосан радиочастота спектридан биргаликда фойдаланиш ҳуқуқи берилади. Дастурий маҳсулотлар ва ахборот технологиялари технологик парки дирекциясига унинг резидентлари томонидан ҳар ой ўтказиладиган ажратмалар миқдори, улар томонидан экспорт қилинган ахборот технологиялари хизматларининг бир йиллик ҳажми 10 миллион АҚШ долларидан ошганда 25 фоизга, 20 миллион АҚШ долларидан ошганда 50 фоизга пасайтирилади. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 11 майдаги “Хизматлар соҳасини жадал ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ–5113-сон қарорига мувофиқ, савдо ва кўнгилочар кўчаларда кўчма савдо объектлари учун жойлар тадбиркорлик субъектларига электрон онлайн-аукцион савдоси асосида сотилиши барча тадбиркорлик субъектларига жамоат хавфсизлиги қоидаларига қатъий риоя қилган ҳолда 24 соат мобайнида туну кун фаолият юритиш ҳуқуқи берилганлиги маълумот учун қабул қилинсин. 2022 йил 1 июлдан бошлаб мазкур қарорнинг 1-иловасига мувофиқ туманлар ва шаҳарларда туризм объектларини қуриш учун ер участкаларини ҳудудларнинг мастер-режалари асосида ишлаб чиқилган лойиҳа таклифлари ҳамда зарур инфратузилма билан таъминланган ҳолда электрон онлайн-аукцион савдосига чиқариш тартиби жорий этилсин. Шундай тартиб ўрнатилсинки, унга кўра Туризм ва спорт вазирлиги (У.Азамов) Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги (И.Норқулов) ҳамда маҳаллий ҳокимликлар билан биргаликда 2022 йил 1 мартга қадар ҳудудларнинг мастер-режаларини ишлаб чиқиш учун техник топшириқларни Қурилиш вазирлигига киритади Қурилиш вазирлиги (Д.Адилов) тегишли лойиҳа институтлари ва хорижий экспертларни жалб қилган ҳолда 2022 йил 1 июлга қадар ҳудудларнинг мастер-режалари ва лойиҳа таклифлари ишлаб чиқилишини таъминлайди. Кадастр агентлиги (Ф.Умаров) Туризм ва спорт вазирлиги (У.Азамов) ҳамда маҳаллий ҳокимликлар билан биргаликда 2022 йил 1 июлдан бошлаб лойиҳа таклифлари ва инфратузилмага эга бўлган ер участкаларини электрон онлайн-аукцион савдосига чиқаради. Мазкур қарорнинг 5-бандида назарда тутилган ҳудудларнинг мастер-режаларини ишлаб чиқиш ва ер участкаларини зарур инфратузилма билан таъминлаш ишларини молиялаштириш учун Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги (А.Воитов) Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги (И.Норқулов) билан биргаликда икки ой муддатда халқаро молия институтларининг 100 миллион АҚШ доллари миқдоридаги маблағларини жалб қилсин маҳаллий ҳокимликлар бюджет ссудасининг электрон онлайн-аукцион савдоси орқали сотилган ер участкаларидан тушган маблағлар ҳисобидан икки йил давомида тўлиқ қайтарилишини таъминласин. Соғлиқни сақлаш вазирлиги (Б.Мусаев) ҳамда Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги (А.Тошқулов) ва бошқа олий таълим ташкилотига эга вазирлик ва идораларга олий таълим ва тиббиёт муассасаларининг бино ва ер майдонларидан самарали фойдаланиш ва уларни хусусий секторга хизматлар кўрсатиш бўйича ажратиш борасидаги амалга оширилган ишлари қониқарсиз эканлиги кўрсатиб ўтилсин. Қурилиш вазирлиги (Б.Зокиров) икки ҳафта муддатда Кадастр агентлиги, Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги, Молия вазирлиги, Давлат активларини бошқариш агентлиги, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Соғлиқни сақлаш вазирлиги билан биргаликда ижтимоий соҳа муассасаларининг ер майдонлари, бино ва иншоотларидан самарали фойдаланиш даражасини ўрганиш бўйича Комиссия тузилишини таъминласин. Комиссияга икки ой муддатда олий таълим ва тиббиёт муассасаларининг ер майдонлари, бино ва иншоотларидан самарали фойдаланиш даражасини тўлиқ ўрганиш натижалари бўйича бўш турган ёки самарасиз фойдаланилаётган бино ва иншоотлар ҳамда улар ҳудудидаги бўш ер майдонларини аниқлаш вазифаси юклатилсин. Қурилиш вазирлиги Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги, Давлат активларини бошқариш агентлиги билан биргаликда ўрганиш асосида аниқланган самарасиз фойдаланилаётган ёки бўш турган йирик ижтимоий соҳа объектларининг мастер-режаларини уч ой муддатда ишлаб чиқсин мастер-режаларга мувофиқ, самарасиз фойдаланилаётган ёки бўш турган бинолар ва ер майдонларини аукцион савдоларига чиқариш ёки давлат-хусусий шериклик асосида хусусий секторни жалб этган ҳолда янги турдаги таълим ва тиббиёт хизматларини ташкил этиш чораларини кўрсин. Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги (И.Норқулов), Туризм ва спорт вазирлиги (У.Азамов) ва тижорат банклари билан биргаликда хизмат кўрсатиш объектларини ташкил этиш учун зарур шарт-шароитлар яратиш, шу жумладан, инфратузилма билан таъминланган ер участкаларини электрон-онлайн аукцион савдосига чиқариш, кўп квартирали уйларнинг биринчи қаватлари ва ертўлаларида хизмат кўрсатиш объектларини жойлаштириш бўйича лойиҳа таклифларини ишлаб чиқиш ва уларни молиялаштиришга кўмаклашиш орқали 2022 йил 1 сентябрга қадар 3-иловага мувофиқ туман ва шаҳарларнинг марказий кўчаларини савдо, кўнгилочар, гастрономик, туризм ва санъат йўналишларига ихтисослашган махсус савдо ва кўнгилочар кўчаларга айлантириш 2022-2023 йиллар давомида 4-иловага мувофиқ “Янги Ўзбекистон” массивларида хизмат кўрсатиш объектларини ташкил этиш бир ой муддатда ушбу қарорнинг 1-банди “б” кичик бандида назарда тутилган маҳаллалараро кўчаларни белгиласин ва уларни 2022-2023 йилларда савдо-хизмат кўчаларига айлантириш чораларини кўрсин. Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги (И.Норқулов) Кадастр агентлиги (Ф.Умаров) билан биргаликда мазкур қарорнинг 4-7-иловаларига мувофиқ хизмат кўрсатиш объектларини ташкил этиш учун аукционларга чиқариладиган ер майдонларини доимий равишда кўпайтириб бориш чораларини кўрсин. Оилавий тадбиркорликни ривожлантириш дастури координаторлари (С.Холхўжаев, А.Камалов, Д.Султанов) Туризм ва спорт вазирлиги (У.Азамов) билан биргаликда 2022 йил дастури доирасида ажратилаётган маблағларнинг 500 миллиард сўми 8-иловага мувофиқ тақсимот бўйича хизматлар кўрсатиш соҳасидаги лойиҳаларга, биринчи навбатда, Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган талабларга жавоб берадиган оилавий меҳмон уйлари (50 миллион сўмгача), хостеллар (1 миллиард сўмгача), ўтов лагерлари мажмуаси (300 миллион сўмгача), автокемпинглар (3 миллиард сўмгача), экоуйлар мажмуаси (300 миллион сўмгача), контейнер шаҳарчалар (600 миллион сўмгача) ва чодирли лагерлар (60 миллион сўмгача) ташкил этиш ва уларни таъмирлаш лойиҳаларини молиялаштиришга йўналтирилишини таъминласин. Тижорат банкларига Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 16 июндаги “Хизматлар соҳасини қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ–4752-сон қарорига мувофиқ жалб этилган ресурс маблағларининг муддатидан келиб чиқиб, аввал ажратилган кредитларнинг сўндирилган қисми ҳисобидан хизматлар соҳасидаги янги лойиҳаларни (молия соҳасини ривожлантириш бўйича лойиҳалар ва хизматлар соҳасида айланма маблағларни тўлдириш ҳоллари бундан мустасно) молиялаштириш учун 14 фоиз ставкада битта лойиҳа бўйича 2 миллиард сўмгача миқдорда кредитлар ажратишга рухсат берилсин. Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг марказий аппарати тузилмасида вазирлик бошқарув ходимларининг умумий сони ва меҳнатга ҳақ тўлаш фонди доирасида 12 штат бирлигидан иборат Хизматларни ривожлантириш бўйича ҳудудларнинг мастер-режаларини ишлаб чиқишни мувофиқлаштириш департаменти ташкил этилсин ва унинг асосий вазифалари этиб қуйидагилар белгиланади.

Хулоса
Шуни хулоса килиб айтамизки. Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги, Молия вазирлиги, Туризм ва спорт вазирлиги, Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлигининг қуйидаги таклифларига розилик берилсин. 2022 йил 1 апрелдан 2025 йил 1 январга қадар чакана савдо ва умумий овқатланиш, меҳмонхона (жойлаштириш) хизматлари, автотранспортда йўловчи ва юк ташиш, транспорт воситаларини таъмирлаш ва уларга техник хизмат кўрсатиш, компьютер хизматлари, маиший техникани таъмирлаш, агро ва ветеринария хизматларини кўрсатувчи ҳамда кўнгилочар масканларда хизматлар кўрсатувчи тадбиркорлик субъектлари учун ижтимоий солиқ ставкасини 1 фоиз этиб белгилаш. Бунда мазкур солиқ имтиёзи тадбиркорлик субъектлари томонидан, агар уларнинг мазкур кичик бандда кўрсатилган фаолият турларини амалга оширишдан олган даромадлари жорий ҳисобот (солиқ) даври якунлари бўйича жами даромаднинг камида 60 фоизини ташкил этса, қўлланилади Тошкент, Нукус шаҳарлари, вилоятлар марказлари ҳамда бошқа шаҳарларда кўпи билан ҳар 3-5 та маҳалла учун аҳоли гавжум бўлган кўчани ободонлаштириб, пиёдалар йўлакчаларини кенгайтириш ва уларни ёритиш орқали маҳаллалараро савдо-хизмат кўчасини ташкил этиш саноат ва хизматлар соҳаси юқори суръатларда ривожланиб бораётган туманларда – савдо, меҳмонхона, овқатланиш ва логистика хизматларини, шунингдек, техник хизмат кўрсатиш ва кўнгилочар масканларни ташкил этишдан иборат.

Foydalanilgan Adabiyotlar
O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimovning 06.05.2003y dagi PF-3240-sonli Farmoni.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 30-dekabrdagi PQ-73-sonli “O‘zbekiston Respublikasining “2022-yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti to‘g‘risida”gi Qonunining tegishli qismlari.
Foylanilgan web sahifalar:
www.mc.uz
www.lex.uz
www.arxiv.uz
www. Hozir.org