|
Mavzu: Havodagi zaharli moddalar miqdorini aniqlash.
MUNDARIJA
KIRISH………………………………………………………………………..2
I-BOB ATMOSFERADAGI ZARARLI MODDALARNING TA’SIRI….5
1.1.Atmosferadagi zararli moddalar to’g’risida tusuncha…………..…………5
1.2.Zararli moddalarni atmosfera havosiga tarqalishi……………………..…..8
II-BOB HAVODAGI ZAHARLI MODDALAR MIQDORINI ANIQLASH ULARNING YO’L QO’YILGAN CHEGARAVIY MIQDORI………….13
2.1 Ishlab chiqarishda havo muhitini sog’lomlashtirish…………....................13
2.2 Zaharli changlar, gazlar, ishlab chiqarish chiqindilari va zaharli moddalar..17
XULOSA ……………………………………………………………………24
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………………………25
KIRISH
Mustaqil Respublikamiz taraqqiyot va jamiyat munosabatlarini yangilash yo’liga kirib, taraqqiy etgan davlatlar qatorida o’zining munosib o’rnini topishga, «Kelajagi buyuk davlat» bo’lishga intilmoqda. Respublikamizning Birinchi Prezidenti I.Karimov o’zining «O’zbekiston XXI- asr bo’sag’asida, xavfsizlikka tahdit, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» asarida «isloxotning bu murakkab yo’lini tanlab, qanday muammolar, qiyinchilik va sinovlar bilan yuzma- yuz kelishimizni tasavvur qila olamizmi?» degan savolni o’rtaga bejiz qo’ymagan edi.
Chunki o’tgan yillarning tahlili shuni ko’rsatadiki, O’zbekiston kelajakdagi asosiy uch masala: xavfsizlikni qanday saqlab qolish, barqarorlikni ta’minlash va taraqqiyotni ustivor muvozanatni qanday saqlab qolish masalalarini xal qilish lozim. Darhaqiqat, ushbu oddiy xavfsizlik, barqarorlik, ustivorlik so’zlarida chuqur ma’no yashiringan. Bu so’zlar xalqimizni har qanday Favqulodda vaziyatlardan himoyalash muammosiga bevosita aloqador va hozirgi paytda umumdavlat ahamiyatga. egadir. Gap shundaki, XX -asrning oxirgi o’n yilligi bashariyat tarixida — «sovuq» urushning tugashi, ommaviy qirg’in qurollari va birinchi navbatda yadro qurolini ishlab chiqarish, sinash va qo’llashni asta-sekin ta’qiqlashga o’tish bilan belgilanadi. Avvalgi ikki qarama-qarshi siyosiy tizimlarning bir-biriga faol qarshiligi vaqtlarida aholi yadro qurolidan himoyalanish ruhida tarbiyalangan bo’lsa, hozir fuqaro muhofazasi yangi — «etarli zarurat» prinsipi asosida tuzilgandir. Bu konsepsiya markaziy Osiyo hududida yashovchi aholini turli tabiiy ofatlar, avariya, falokatlar va bo’lishi mumkin bo’lgan hududiy urushlar paytida xavfsizligini ta’minlaydi va mablag’ vositalarni tejaydi. Ayniqsa bu yo’nalish, O’zbkiston Respublikasining yer kurrasidagi hududiy joylanishining o’ziga xosligi, yer osti boyliklari, suv havzalari, sanoat va qishloq xo’jaligi milliy boyliklarini saqlash borasida tabiiy, ekologik va texnologik. xarakterga ega bo’lgan Favqulodda vaziyatlar oqibatlaridan himoyalashda muhim ahamiyatga ega. SHuning uchun fuqaro muhofazasining maqsad va vazifalari quyidagilardan iboratdir:
Favqulodda vaziyatlarning paydo bo’lishi va rivojlanishini ogohlantirish; Favqulodda vaziyatlar tufayli yuzaga kelgan talofatlarni kamaytirish; Favqulodda vaziyatlar oqibatini bartaraf qilish.
Bu esa o’z navbatida turli soxalarda faoliyat ko’rsatuvchi ilimli o’qituvchilarining mehnatiy mahoratini, umumiy saviyasini muttasil takomillashtirish uchun sharoit yaratishni talab qiladi. Chunki yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash darajasi, eng avvalo, ularni o’qitib bilim berish, ularda kelajakda egallaydigan mehnatlari bo’yicha zaruriy ko’nikma va malakalar hosil qilish, ta’lim-tarbiya beruvchilarning savodxonligi darajasi bilan uzviy bog’liq.
Fuqaro muhofazasi - bu umum davlat muhofazasi tadbirkorlarning tizimi bo’lib, tinch va urush davridagi favqulotda holatlarida axoli hamda xalq xo’jaligini himoyalash maqsadida amalga oshirish, xalq xo’jaligi obyektlarini faoliyat ko’rsatishni mustahkamlash, shuningdek zararlangan o’choqlardagi falokat oqibatlarini bartaraf etish, qutqaruv va boshqa shoshilinch ishlarni amalga oshirishini o’z ichiga oladi.
Tabiiy ofat hamda falokat oqibatlarini bartaraf etish ishlarini tashkil etish, ushbu ishlar uchun boshqaruv organlari va kuchlarini doimiy tayyorligini ta’minlash, shuningdek tinchlik davrlardagi favqulotda holatlardan ogoxlantirish bo’yicha ishlab chiqilgan va amalga oshirilgan chora-tadbirlarni nazorat qilish maqsadida tinchlik davrlarida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining favqulotda holatlar bo’yicha Davlat komissiyasi, hamda o’lka viloyatlar, shaxar xalq nomlari Kengashlari xokimiyatlari qoshida favqulotda komissiyalari tuziladi.
Ular FXK, shuningdek alohida yirik falokat yoki tabiiy ofatlar sabablarini tekshirish va oqibatlarini bartaraf etish bo’yicha tuzilgan xukumat komissiyalari rahbarligi ostida ishlaydi. FXKning ishi FM, IIV, MXX, xarbiy qo’mondonlik va davlat nazorati tashkilotlari bilan hamkorligida tashkil etiladi. Ularning qoshida shtab bazalari va fuqaro muhofazasi xizmatining doimiy organlari tashkil etilgan. FXKning qarorlari favqulotda holatlar davrida tegishli xududlar uchun majburiy hisoblanadi.
Fuqarolar muhofazasini tashkiliy tuzilmasi tinchlik va urush davrida ro’y beruvchi favqulotda holatlarning xarakteri hamda unga qo’yilgan vazifalardan kelib chiqqan holda umumdavlat hamda ma’muriy tuzum: tomonidan obbektlaridagi fuqoralar muhofazasini hamda amaliy faoliyat xalq kasblari xokimiyatlari, shuningdek xarbiy boshqaruv organlar, rahbarligi ostida amalga oshiriladi. Fuqarolar muhofazasi xududiy ishlab chiqarish printsiplari fuqarolar muhofazasi obyektlarining biron bir mahkamaga qarashliligiga qaramasdan ular joylashgan o’lka, viloyat, shahar tuman xududlarida tashkil etiladi.
Tashkilotning ishlab chiqarish printsiplari shundan iboratki xalq xo’jaligini fuqarolar muhofazasi obyektlari tashkiliy jihatdan fuqarolar mudofasi tuzilmasiga oshiradi bunda tegishli vazirliklar maxkamalar fuqarolar muhofazasi rahbarlari, ushbu muassasadagi fuqarolar muhofazasi holatiga to’liq masbuldirlar, fuqarolar muhofazasi bunda mamlakatning moddiy va inson resurslariga tayanadi. Fuqarolar muhofazasini tashkil etishda markazlashtirilgan boshqaruv kuchlari va vositalarni birlashtirgan holatini ko’zda tutadi.
ifloslanishining oldini olish uchun ishlab chiqarish xonalari havosidan olingan
namunalarni laboratoriyalarda tahlil qilish yo'li bilan doim nazorat qilib boriladi.
Havoda zaxarli moddalar borligini laboratoriyalarda aniqlash metodlari (titrash,
kalorimetrik, nefelometrik va boshqa metodlar) aniq natijalar beradi.
So'ngi yillarda qurilish industriyasining ilg'or korxonada havo muhitini
tekshirishning progressiv ekspress metod qo'llanilmoqda. Havodan namunalar
olish uchun universal gazoanalizatordan foydalaniladi. Bu jihoz indikator
shimdirilgan silikagel bilan to'ldirilgan shisha naychalardan iborat metod zaxarli
moddalar - ksilol. Vodorod sulfid, toluol va boshqalarni tez aniqlash uchun
qo'llaniladi. Havoda yo'liqishi nomaqbul hisoblangan va shoshilinch choralar
ko'rishni talab qiladigan (avariya ventilyatsiyasini ishga tushirish, neytarlash)
ba’zi zaxarli moddalami (simob sianli birikmalar va hokazo) aniqlashda
indikatsion analiz metodi qo'llaniladi.
Chunonchi, sirka kislotali qo'rg'oshin shimdirilgan qog'oz yordamida xavoda xatto juda kam miqdorda vodorod sulfide borligini aniqlash mumkin. Agar xavoda bu zaxar bo'lsa, qog'oz qorayadi.Zararli moddalaming yo'l qo'yilgan chegaraviy miqdori sanitariya normalari(SN 245-71) da qat’iy belgilangan. Butun ish staji davomida har kuni 8 soatatrofida ishlaganda. ishchida kasallik paydo qilmaydigan yoki sog'lig'iga zarar yetkazmaydigan zararli moddalaming ish zonasidagi miqdori havodagi yo'l qo'yilgan chegaraviy miqdor hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
