Мавзу: Халқаро иқтисодий интеграция ва ўзбекистоннинг жаҳон ҳамжамиятига кириб бориши 1

МАВЗУ: Халқаро иқтисодий интеграция ва ўзбекистоннинг жаҳон ҳамжамиятига кириб бориши
1

• Халқаро иқтисодий интеграциянинг моҳияти, шакллари ва объектив асослари.

2

• Жаҳондаги асосий интеграцион гуруҳларнинг амал қилиш хусусиятлари.

3

• Ўзбекистоннинг жаҳон иқтисодиётига интеграциялашуви ва ташқи иқтисодий фаолияти .

Халқаро иқтисодий интеграция
Бу турли мамлакатлар иқтисодий алоқаларининг барқарорлашиб, чуқурлашиб ривожланиши, улар хўжаликларининг чамбарчас бирлашиш жараёнларидир.
Иқтисодий интеграциянинг миқёси жиҳатдан турлари
Микродаражадаги интеграция
Бу жараён ҳудуд жиҳатдан яқин жойлашган мамлакатлар алоҳида фирмаларининг ўзаро таъсири орқали, улар ўртасидаги турли туман иқтисодий муносабатларнинг шаклланиши, шу жумладан чет эллардаги филиалларини ташкил этиш асосида боради.
Халқаро интеграция
Интеграция давлатлар иқтисодий бирлашмаларининг шаклланиши ҳамда иқтисодий сиёсатларнинг келишуви асосида амалга ошади.
Халқаро иқтисодий интеграциянинг асосий шакллари
Халқаро иқтисодий интеграцияни тақозо қиладиган омиллар
Очиқ иқтисодиётнинг ўзига хос белгиси
Халқаро иқтисодий интеграциянинг асосий шартлари
Жаҳондаги асосий интеграцион гуруҳлар
Европа Иттифоқи
Дастлаб эркин савдо ҳудуди, божхона иттифоқи, умумий бозор, кейинчалик эса иқтисодий ва валюта иттифоқи ташкил этилди.
1993 йил 1 ноябрда ташкил топган
Эришилган натижа
15 та мамлакат аъзо

Австрия, Бельгия, Буюк Британия, Германия, Греция, Дания, Ирландия, Испания, Италия, Люксембург, Нидерландия, Португалия, Франция, Финляндия, Швеция.

Жаҳондаги асосий интеграцион гуруҳлар
НАФТА (эркин савдо тўғрисида Шимолий Америка битими)
у
1994 йилдан бошлаб амал қилади
Аъзо мамлакатлар
АҚШ, Канада ва Мексика
АҚШда Канада экспортининг 75-80% (ёки Канада ЯММнинг 20%) сотилади. Канададаги тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар таркибида АҚШнинг улуши 75%дан, Канаданинг АҚШдаги улуши эса 9%дан ортиқ. АҚШга Мексика экспортининг 70%дан ортиғи йўналтирилиб, АҚШдан Мексикага 65% импорт келиб тушади.

НАФТА нинг ЕИ дан фарқи
НАФТА нинг асосий жиҳатлари
Жаҳондаги асосий интеграцион гуруҳлар
АСЕАН Жануби-Шарқий Осиё мамлакатлари ассоциацияси
1967 йилда ташкил топган
Аъзо мамлакатлар
Индонезия, Малайзия, Филиппин, Сингапур, Таиланд, Бруней, Вьетнам, Мьянма, Лаос
Ўзига хослиги
Аъзо мамлакатларнинг иқтисодиёти Япония, АҚШ, Осиёнинг янги индустриал мамлакатлари иқтисодиёти билан чамбарчас боғлиқ.

Ўзбекистоннинг жаҳон иқтисодиётига интеграциялашуви
80 дан ортиқ давлат билан дипломатик муносабатлар ўрнатилди
Дунёнинг 20 дан ортиқ давлатида элчихоналар очилди
Қуйидаги халқаро ташкилотларга аъзо
БМТ иқтисодий муассасалари, Жаҳон банки, Халқаро банк, Халқаро валюта фонди, Халқаро молия корпорацияси, Иқтисодий тараққиётга кўмаклашувчи ташкилот каби бошқа халқаро молиявий-иқтисодий ташкилотлар
Ўзбекистоннинг жаҳон хўжалигига интеграциялашувини тўртта даражага бўлиш мумкин

• Ўзбекистоннинг БМТ, Европада хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти (ОБСЕ), Европа ҳамжамияти, НАТО, Жаҳон банки, Халқаро валюта фонди, Иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти (ЭКО) каби ташкилотлар фаолиятидаги фаол иштироки билан белгиланади.

Глобал даража

• бу халқаро трансосиё Иқтисодий хамкорлик ташкилоти (ЭКО) доирасидаги ўзаро алоқаларни янада кучайтиришдан иборат. Бу ташкилот 1992 йилда ташкил этилган бўлиб, ўз ичига Осиё қитъасининг 10 та давлати (Туркия, Эрон, Покистон, Афғонистон, Ўзбекистон, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон ва Озарбайжон)ни олади.

Трансконтинентал даража

• янги мустақил давлатлар – МДҲ мамлакатлари билан интеграцияга киришади.

Минтақалараро даража

• бу умумий тарихга, ягона маданий анъаналарга, ўхшаш турмуш тарзи ва менталитетга эга бўлган қардош халқларни бирлаштирувчи Марказий Осиё мамлакатлари ўртасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш ва ривожлантиришдан иборат. (ШОС) 2001 йилнинг 15 июнида олтита – Ўзбекистон, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Россия ва Хитой мамлакатлари ҳамкорлигида ташкил этилди.

Минтақавий даража

Эътиборингиз учун рахмат!