Mavzu: gazlarda ko‘chish xodisalari. Nomuvozanatli holat

Issiqlik o‘tkazuvchanlik.

Faraz qilaylik, OX o‘qining x = 0 nuqtasida isitgich bo‘lib, temperatura OX o‘qi bo‘ylab kamayib borsin. 4-rasm S yuzaning chap va o‘ng
tomonlarida <> masofada mos xolda temperaturalar T₁ va T₂ bo‘lib, T₁>T₂ dir. Molekula kinetik energiyasi temprYeraturaga to‘g‘ri proorsional (= kT) bo‘lganligi sababli S yuzaning chap tomonida bo‘lgan molekulaning kinetik energiyasi (1>) o‘ng tomonidagi molekula kinetik energiyasi (2>) dan kattadir. Shu saabli S Yuzadan chapdan o‘ng tomonga kinetik energiya, ya’ni issiqlik miqdori Q olib o‘tiladi.
Demak, olib o‘tilayotgan fizik kattalik molekula energiyasi
 = = kT bo‘ladi. U xolda (n₀ =const):
 (n₀ ) = (n₀ (i/2) RT) = n₀ (i/2) RT =  C_
  Q
(Bu yerda k = R/N_A; C_ = ( i/2) R; C_v = S_/;  = N_Am;  = n₀m)


T = T₁ –T₂
Bularni ko’chirish tenglamasiga qo’ysak.
Q =  St (9)
kelib chiqadi. Demak, ( ) ga binoan temperatura kamayib boruvchi OX o’qiga tik bo’lgan S yuzadan olib o’tilgan issiqlik miqdori Q Shu yuzaga, olib o’tish vaqti t ga va temperatura gradienti T/X ga proporsional ekan. (9) tenglama Furye tenglamasi deb ataladi.
Proporsionallik koeffitsienti
= S_   ><> (10)
ga issiqlik o’tkazuvchanlik koeffitsenti deb ataladi. (9) ga asosan issiqlik o’tkazuvchanlik koeffitsenti temperatura gradienti T/X = 1k/m bo’lganda S = 1m² yuzadan t = 1 s da olib o’tilgan issiqlik miqdoriga son jihatidan tengdir.
Q =
ning birligi j/(m.s.k.) dir. Normal sharoitda (r = 143,10 ^-2 kg/m, S_v = J/(kg.k) kislorod uchun = 8,10 J(m.s.k). Odatda bosimga bog‘liq emas. Ammo siyraklashgan gazlarda  bosimga bog‘liq bo‘lib, juda kichikdir. Bu xodisadan Dpyuar idishlari yasashda foydalaniladi.