Mavzu: Gazlarda elektr toki Mundarija Kirish I bob. Gazlarda elektr toki haqida umumiy ma’lumotlar va asosiy nazariyalar

Mavzu: Gazlarda elektr toki
Mundarija
Kirish
I bob. Gazlarda elektr toki haqida umumiy ma’lumotlar va asosiy nazariyalar
1.1. Gazlarda elektr toki haqida umumiy ma’lumotlar
1.2. Gazlarda elektr toki haqida asosiy nazariyalar
II. bob. Mustaqil va nomustaqil razryadlar. Plazma haqida tushuncha
2.1. Mustaqil va nomustaqil razryadlar
2.2. Plazma haqida tushuncha
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati


Kirish
Gazning zaryadsizlanishi - bu oqimni gaz orqali o'tish jarayoni. Tajribadan ko'rinib turibdiki, harorat ko'tarilganda havo o'tkazuvchanligi oshadi. Isitishdan tashqari, gaz o'tkazuvchanligini boshqa yo'llar bilan, masalan, radiatsiya ta'siri ostida oshirish mumkin.
Oddiy sharoitlarda gazlar asosan neytral atomlar va molekulalardan iborat va shuning uchun dielektriklardir. Biz gaz bilan nurlanish orqali harakat qilsak yoki uni qizdirsak, ba'zi atomlar musbat ionlarga va elektronlarga - ionlasha boshlaydi. Gazning ionlanishi qizdirilganda molekulalar va atomlarning tezligi juda kuchli oshib, bir-biri bilan to'qnashganda ular ionlarga aylanishiga olib keladi.
Gazlarda o'tkazuvchanlik asosan elektronlar tomonidan amalga oshiriladi. Gazlarda ikkita o'tkazuvchanlik birlashtiriladi: elektron va ion. Elektrolit eritmalaridan farqli o'laroq, gazlarda ion hosil bo'lishi qizdirilganda yoki tashqi ionizatorlarning ta'sirida sodir bo'ladi - nurlanish, elektrolit eritmalarida ion hosil bo'lishi esa molekulalararo aloqalarning zaiflashishi natijasida yuzaga keladi.
Agar biron bir vaqtda ionizator gazda harakat qilishni to'xtatsa, u holda oqim ham to'xtaydi. Bunday holda, musbat zaryadlangan ionlar va elektronlar yana birlashishi mumkin - rekombin. Agar tashqi maydon bo'lmasa, u holda zaryadlangan zarralar faqat rekombinatsiya natijasida yo'qoladi.
Agar ionizatorning harakati to'xtatilmasa, u holda dinamik muvozanat o'rnatiladi. Dinamik muvozanat holatida yangi hosil bo'lgan zarralar juftlari (ionlar va elektronlar) soni rekombinatsiya natijasida yo'qolgan juftlar soniga teng bo'ladi.
Gazlarda o'z-o'zidan va o'zini o'zi ta'minlaydigan elektr zaryadlari mavjud.
Gazda oqadigan elektr tokining fenomeni, faqat gazga biron bir tashqi ta'sir bo'lganda kuzatiladi, o'zini o'zi ta'minlamaydigan elektr zaryadi deyiladi. Elektronni atomdan ajratish jarayoni atomni ionlash deb ataladi. Elektronni atomdan ajratish uchun sarflanadigan minimal energiya ionlanish energiyasi deyiladi. Qisman yoki to'liq ionlangan gaz deyiladi, bunda musbat va manfiy zaryadlarning zichligi bir xil bo'ladi plazma.
O'z-o'zidan ishlamaydigan zaryadsizlanishda elektr tokining tashuvchilari musbat ionlar va manfiy elektronlardir. Hozirgi kuchlanish xarakteristikasi sek. 54. SIA sohasida - o'z-o'zidan to'kilmaydigan tushirish. Samolyot sohasida tushirish mustaqil bo'ladi.
Mustaqil ravishda zaryadsizlantirishda, atom ionlanishining usullaridan biri bu elektron ta'sirli ionlashdir. Elektron A ta sirli A yo'lida elektronni atomdan ajratish bo'yicha ishlarni bajarish uchun etarli k kinetik energiyani olganda elektronga ta'sir ionlash mumkin bo'ladi. Gazlardagi mustaqil zaryadsizlanish turlari - uchqun, toj, yoy va puflash zaryadlari.
Kurs ishi maqsadi: Gazlarda elektr toki haqida ilmiy-metodik tavsiyalar ishlab chiqish.