Mavzu: Foydali qazilma konlarini ochish usullari. Reja

Kon konni ochishning arlash usuli
Katta chuqurlikdagi konlarda konni ochishning aralash usuli qo’llaniladi.
2.2 rasmda ochishning aralash usuliga tipik misollar keltirilgan.

2.2 rasm. Konni ochishning aralash usuli
а — Yuza qismidan vertikal stvol orqali va chuqurligi bo’yicha ko’r vertikal stvollar orqali; б — Yuza qismidan vertikal stvollar orqali va chuqurligi bo’yicha qiya ko’r stvollar orqali; в—yuza qismidan qiya stvollar orqali va chuqurligi bo’yicha qiya ko’r stvollar orqali konni ochish.
Ochishning u yoki bu usulini tanlash kon geologik sharoitlarga va yuzaning relyefiga bog’liq. Bunday hollarda Ochishning bir qancha usullari mavjud.
Ruda konlarida stvolni joyini aniqlashning analogik usuli qaplamli konlar uchun xarakterlidir.
2. Konni ochish bilan bir qatorda uni tayyorlashning ham oddiy va aralash usullari mavjud.
Oddiy usullari nogorizontal konlarni pog’onali shtreklar bilan tayyorlash va gorizontal konlarni asosiy shtreklar bilan tayyorlash usullariga bo’linadi.
Aralash usullar nogorizontal konlarni pog’onali shtreklar va ortlar va gorizontal konlarni asosiy va panel shtreklar orqali ochish usullariga bo’linadi.
Shtreklar soni va ularning konga nisbatan joylashishiga qarab bu guruhlar yana kichik guruhlarga bo’linadi.
2.3 rasmda aralash usulda tayyorlashning ikki tipik sxemasi keltirilgan – bunda ruda maydoni pog’ona va panellarga bo’lingan.

2.3. rasm. Ruda konlarini tayyorlashning aralsh usuli:
а — pog’onali shtreklar va ortlar bilan;б — asosiy va panel shtreklar bilan.


Asosiy gorizont laxmlarining joylashishi
Juda yupqa ruda tanalarini qazib olishda shtreklarni ruda tanasi bo’yicha, shuningdek ruda tanasi yotgan yoki osilib turgan yon tomondagi tog’ jinslari bo’ylab o’tish mumkin. Eng ko’p qo’llaniladigan usul shtreklar ruda tanasi bo’yicha o’tilishidir.
Qalin konlarda tashuvchi shtreklar odatda yon tomonlarga bog’liq ravishda tanlandi.Qalinligi yuqori bo’lgan konlarda asosiy gorizontda ortlar bilan bir-biriga bog’langan bitta yoki bir nechta shtreklar o’tiladi. Ayrim hollarda, asosan, mustahkam bo’lmagan rudalarda ko’taruvchi shtreklar tog’ jinsining yon tomonidan o’tadigan maydonli tayyorlash qo’llaniladi.
Vosstayushiylar ruda tanasidan asosiy laxmlarni o’zaro va shamollatish gorizontlari bilan bog’lash uchun o’tiladi