Mavzu: fonetika

O‘zbek tili o‘qitish metodikasi

O‘qituvchi: X.Xolmurodov

Mavzu: Fonetika bo‘limini o‘qitishning o‘ziga xos jihatlari

3.2

DARS REJASI:

Fonetika haqida ma’lumot Tovush va fonema Bo‘g‘in va uning turlari Urg‘u va uning nutqdagi ahamiyati Fonetik hodisalar Fonetika bo‘limini zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida o‘tish metodikasi Yangi mavzu yuzasidan test topshiriqlari

• FONETIKA HAQIDA UMUMIY MA’LUMOT

Fonetika so‘zi yunoncha phone – «tovush» so‘zidan olingan.

Til fonologik (fonetik) sathining birligi - fonema

fonemaning real talaffuz qilingan, quloq bilan eshitilgan ko‘rinishi fon (allofon) yoki tovush hisoblanadi

Fonema

TOVUSH

Bevosita kuzatishda bir nechta tovushlar orqali talaffuz qilinuvchi so‘z va uning ma’noli birliklarini shakllantirish va farqlash vazifasini bajarishga xoslangan, ketmaketlik jihatdan boshqa mayda bo‘lakka bo‘linmaydigan eng kichik til birligi . Fonemaning asosiy vazifasi ma’no farqlashdir. Masalan, ko‘z-kuz so‘zlarida o‘ va u; tom-tosh so‘zlarida m va sh fonemalari ma’no farqlashga hizmat qilyapti.

Nutq jarayonida real talaffuz qilingan, qulog‘imiz bilan eshitgan eng kichik va boshqa mayda bo‘lakka bo‘linmaydigan nutq parchasi. Masalan, ko‘z, kuz so‘zlari 3 tadan tovushdan iborat.