Mavzu: Firmaning biznes faoliyatini strategik rejalashtirish Reja: Firmaning biznes faoliyatini strategik rejalashtirish va uning xususiyatlari

Kompaniyaning strategik mavqeini baholash uslubi
Bu mavzuda kompaniya xolati tahlilining uslubiyatini ko’rib chikamiz.
U quyidagi savollarga kelib taqaladi:
Amaldagi strategiya qay darajada samarali?
Kompaniyaning kuchli va zaif tomonlari nimada?
Kompaniya narxlari va xarajatlari raqobatbardoshmi?
Kompaniyaning raqobatchilik mavqei kay darajada mustaxdam?
Kompaniya qanday strategik muammolarga tuknash keladi?
Bu savollarga javob berish uchun 4 ta tahliliy mezondan foydalaniladi: SWOT -
taxdil, qiymatlar zanjiri, xarajatlar taxdili va raqobatbardoshlikni baholash.
SWOT-tahlil
SWOT - inglizcha Strengts (kuchlar), Weaknesses (zaif tomon- lar),
Opportunities (qulay imkoniyatlar) va Threats (taxdidlar) suz- laridan to’zilgan
akronimdir.
SWOT - taxdil quyidagi savollarga javob topishga yordam beradi:
-Kompaniya uz strategiyasida o’zining ichki kuchli tomonlaridan yoki
ustunliklaridan foydalanadimi? Agar kompaniyaning xech qanday ajralib turuvchi
ustunliklari bulmasa, uning qanday potentsial kuchli jixatlari ana shu ustunliklarga
aylanishi mumkin?
Kompaniyaning zaif jixatlari uning raqobatdagi etsg nozik tomonlarimi? Ular ma’lum bir qulay jixatlardan foydalanishga imkon bermaydimi? Strategik jihatdan kelib chiqqan xolda qaysi zaif jihatlarga tuzatish kiritish kerak?
Qanday qulay sharoitlar kompaniyaga muvaffaqiyat qozonishga imkoniyat
yaratadi? Shuni qayd qilib o’tish lozimki, foydalanish usullari bo’lmagan qulay
imkoniyatlar sarobdan boshqa narsa emas. Firmaning kuchli va zaif tomonlari
uning boshka firmalarga qaraganda qulay imkoniyatlardan foydalanishga
yaxshirok yoki yomonrok darajada moslashishiga yordam beradi.
Menejerni qaysi taxdidlar ko’proq tashvishlantirishi kerak?
- himoyani yaxshi tashkil qilish uchun qaysi strategik chora-tadbirlarni
amalga oshirish lozim?
Kuchli jihatlar ayniqsa, kompaniyaning strategik istiqboli uchun muhim.
Chunki ular strategiyaning poydevorini tashkil qiladi, raqobatli ustunliklar ana shu
jihatlar asosiga ko’rilishi lozim. Ayni paytda yaxshi strategiya zaif jihatlarii ko’rib
chiqishni ham talab qiladi, Tashkiliy strategiya bajarish mumkin bo’lgan ishlarga
yaxshi moslashgan bo’lishi lozim. Kompaniyaning o’ziga xos jihatlarini aniqlash
alohida ahamiyat kasb etadi. Bu esa strategiyani shakllantirish uchun muhimdir,
chunki:
 noyob imkoniyatlar firmaga bozordagi qulay vaziyatlardan foydalanish
imkoniyatini beradi;
 bozorda raqobat ustunliklarini vujudga keltiradi;
 potentsial jixatdan strategiyaning asosini tashkil etishi mumkin.
Tarmoqdagi qulay imkoniyatlarni kompaniyaning qulay imko- niyatlaridan
farqlash kerak. Tarmoqdagi ustuvor va kayta pay do bulayotgan qulay imkoniyatlar
ayniksa, raqobat ustunligiga ega bo’lgan yoki usishda boshka imkoniyatlari
bo’lgan kompaniyalar uchun mos keladi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.

1. Rasulova D.V., Xotamov I., Asatullaev X.S. Biznesni tadqiq etish usullari. Ma’ruzalar matni – T.: TMI, 2018. - 216 b

2. Shodmonov Sh.Sh., Iqtisodiyot nazariyasi. Darslik. – T.: Iqtisod-moliya,
2017. – 728 bet.
3. Jo’rayev T.,Iqtisodiyot nazariyasi. O’quv qo’llanma. .-T.: «Fan va texnologiya» nashr, 2017. – 638 bet.
4. www.cbu.uz – O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki rasmiy sayti.
5. www.soliq.uz– O’zbekiston Respublikasi Davlat Soliq qo’mitasi rasmiy sayti.