Mavzu Fanning maqsadi va vazifalari

Erkaklar shimi konstruktsiyasining bazis to’rini qurish (3-rasm).

T0N0	Vertikal bo’ylab pastga		T0N0 = Dbo’ksa	98,0
T0K0	Vertikal bo’ylab pastga		T0K0 = Dbel.tizza	58,1
T0Ya1	Vertikal bo’ylab pastga		T0Ya1 = 0,5 Sbo’ksa – (1,0 – 2,0) – 0,7 = 0,5 x 51,6 – 1,0 – 0,7	24,1
Ya1B1	Vertikal bo’ylab yuqoriga		Ya1B1 = 1/3 T0Ya1 = 1/3 x 24,1	8,0
T0T01	Vertikal bo’ylab pastga		T0T01 = 0,1 (Sbo’ksa – Sbel) = 0,1 (51,6 – 44) = 0,1 x 7,6	0,76
B1B2	Gorizontal bo’ylab o’ngga		B1B2 = 0,5 (Sbo’ksa + Pbo’ksa) = 0,5 (51,6 + 2,0) = 0,5 x 53,6	26,8
B2B21	Gorizontal bo’ylab o’ngga		B2B21 = 0,5  0,7	0,5
Ya2Ya3	Gorizontal bo’ylab o’ngga		Ya2Ya3 = 0,1 (Sbo’ksa + Pbo’ksa) = 0,1 (51,6 + 2,0) = 0,1 x 53,6	5,4
Ya1Ya	Gorizontal bo’ylab o’ngga		Ya1Ya = YaYa3 = Ya1Ya3*/2 = 32,2 / 2	16,1
NN1 NN2	Gorizontal bo’ylab o’ngga va chapga		NN1 = NN2 = N1N2 / 2 = (Shetak – 2,0) / 2 = (22,0-2,0) / 2	10,0
NN3 NN4	Gorizontal bo’ylab o’ngga va chapga		NN3 = NN4 = NN1 + 2,0 = 10,0 + 2,0	12,0
B1B3	Gorizontal bo’ylab chapga		B1B3 = 0,1 (Sbo’ksa + Pbo’ksa) – 2,0 = 0,1 (51,6 + 2,0) –2,0 = 0,1 x 53,6 – 2,0	3,4
B3B4	Gorizontal bo’ylab o’ngga		B3B4 = (Sbo’ksa+Pbo’ksa) – B1B21 = (51,6 + 2,0) – 27,3	26,3
B4B5	Yoy bo’ylab yuqoriga		B4B5 = 0,05 (Sbo’ksa+T0Ya1) – (0,3 – 0,5) = 0,05 (51,6 + 24,1) – 0,3 = 0,05 x 75,7 – 0,3 = 3,8 – 0,3	3,5
Ya2Ya21	Gorizontal bo’ylab chapga		Ya2Ya21 = 0,04 x Sb = 0,04 x 51,6	2,0
Shim old bo’lagini qurish (4-rasm)
Ya21 1	B2Ya2Ya3 burchak bissektrisa bo’ylab o’ngga va yuqoriga		Ya21 1 = 0,4 Ya2B2 = 0,4 x 8,3	3,3
T2T4	T2T0 to’g’ri chiziq bo’ylab chapga		T2T4 = 0,5 (Sbel + Pbel) + 4,0 = 0,5 (44,0 + 1,0) + 4,0	26,5
K3K1	Gorizontal bo’ylab o’ngga		K3K1 = 1,0 – 1,5	1,0
KK2	Gorizontal bo’ylab o’ngga		KK2 = KK1	Chizmadan o’lchash
NN5	Vertikal bo’ylab yuqoriga		NN5 = 0  1,0	0,7
Shim ort bo’lagini qurish
Ya21Ya5	Gorizontal bo’ylab yuqoriga		Ya21Ya5 = 0,25 (Sbo’ksa + Pbo’ksa) – 1,5 = 0,25 (51,6 + 2,0) – 1,5	11,9
Ya3Ya32	Ya3K2 chiziq bo’ylab pastga		Ya3Ya32 = 1,0	1,0
Ya212	B4Ya21Ya3 burchak bissektrisasi bo’ylab yuqoriga va o’ngga.		Ya212 = 2,0 – 3,0	2,5
KK4 KK5	Gorizontal bo’ylab o’ng va chapga		KK4 = KK5 = KK1 + 2,0
T5T7	T5 nuqtadan chapga T0 gorizontal chiziq bilan kesishgunga qadar.		T5T7 = 0,5 (Sbel + Pbel) + 2,0 = 0,5 (51,6 + 1,0) + 2,0	28,3
NN6	Vertikal bo’ylab pastga.		NN6 = 0,5 – 1,0	0,7

Mavzu – 22. Erkaklar ko’ylagi (sorochkasi)ning chizmasini qurish
E

1-rasm. Erkaklar klassik sorochkasi.
rkaklar sorochkasini turli xil gazlamalardan: paxta tolali, shoyi, jun va aralash tolali gazlamalardan tayyorlash mumkin.
Sorochka tashqi ko’rinishiga qarab turli uslubiy yechimda bo’lishi mumkin: klassik, sport romantik.
Klassik uslubiy yechimdagi sorochkalar oddiy ko’rinishda bo’lib, ularni har kuni bayramlarda va xizmatga kiyishadi. Silueti asosan to’g’ri, yarim yopishgan yoki yopishgan bo’lishi mumkin. Klassik uslubdagi sorochkalar mayin paxta tolali, shoyi, paxta-lavsanli va sun’iy tolali gazlamalardan tikiladi. Gazlama ranglari ko’p ham ko’zga tashlanavermaydi. Lekin bunday sorochkalar hech ham modadan chiqmaydi, bir oz tashqi ko’rinishi o’zgaradi xolos.
Sport uslubidagi sorochkalar – keng bichimliligi bilan va mayda bo’laklarining ko’pligi bilan ajralib turadi. Bunday sorochkalarning yenglari o’tqazma, koketkasi bilan yaxlit yoki reglan bichimli bo’ladi. Sorochkaga asosan bostirma cho’ntak, har xil ko’rinishdagi cho’ntak qopqoqlar, koketkalar, pogonlar, xlyastiklar tikilsa juda mos keladi. Mayda bo’laklarni bezak choklar bilan, metall yoki charmli furnitura bilan bezash mumkin.
Sport uslubidagi sorochkalar taqilmasi etakkacha yoki ko’krak chizig’igacha loyihalanishi va ularga planka bilan ishlov berilishi mumkin.
Gazlamalar rangi - ochiq rangda katak yoki yo’l-yo’l gulli qilib tanlanadi. Bunday sorochkalar paxta tolali, zig’ir, jun, shoyi va sun’iy tolali matolardan tikiladi.
Romantik uslubdagi sorochkalar shakli va bichimi bo’yicha har xil bo’ladi. Bunday sorochkalar o’ziga xos va original (noyob) ligi bilan ajralib turadi. Shuningdek bunday sorochkalarda bezak beruvchi tasmalar, taxlamalar ko’p ishlatiladi.
Sorochkalar turli ranglardagi sidirg’a gazlamalardan; oq, sariq, havo rang, yashil va kul rangda tikilishi mumkin.
Har kuni kiyish uchun mo’ljallangan sorochkalar aniq proportsiyali, bosiq rangli, uzun va kalta yengli bo’lishi mumkin. Yoqalar bichimi va shakli bo’yicha turli-tuman bo’lib, asosan qoplama cho’ntakli qilib loyihalanadi.
Kundalik sorochka uchun tanlangan gazlama mavsumiga qarab qalin yoki yupqa, lekin albatta kam g’ijimlanuvchan va oson yuviladigan bo’lishi shart.
Tantanali marosimlar uchun mo’ljallangan sorochkalar chiroyli, bashang gazlamadan va bezak bo’laklar bilan (taxlama va kashta, bezak baxyaqator) bezatilgan qilib tikiladi. Tantanali marosimlar uchun mo’ljallangan sorochkalar yana muayyan maqsadlarda ishlatilishiga qarab (teatr, yubiley, rasmiy marosimlar) ham turlarga bo’linishi mumkin.
Yozgi sorochkalar uchun asosan ip, zig’ir, shoyi gazlamalar, qish mavsumi uchun issiq gazlamalar jun, velvet va paxmoq, kuz va bahor fasllari uchun esa aralash tolali, sun’iy gazlamalar tanlash tavsiya etiladi.
Sorochkalar vazifasiga ko’ra – uyga, ko’chaga, bayramda kiyiladigan, maxsus – harbiy xodimlar uchun tikiladigan sorochkalarga bo’linadi.

ERKAKLAR SOROCHKASINING KONSTRUKSIYASINI QURISH

Sorochka konstruktsiyasini qurish, gavda o’lchov belgilarini tanlashdan boshlanadi. O’lchov belgilari qiymati namunaviy (tipaviy) me’yoriy hujjatlardan (GOST yoki tarmoq standartlari), fan bo’yicha mavjud darsliklardan yoki muayyan qomatni o’lchash orqali aniqlab olinadi. Misol tariqasida 1 - jadvalda 176-100-88-44 o’lchamli namunaviy qomatning o’lchov belgilari keltirilgan.

Bu yerda: R = 176 sm, O_kIII = 100, O_bel = 88, O_bo’y = 44.

1-jadval.

Erkaklar namunaviy qomatning o’lchov belgilari