Mavzu: fanga kirish. Umumiy epidemiologiya. Epidemik jarayon haqidagi ta’limot. Asosiy epidemiologik tushunchalar. Nazariy qism

 
Aholining turli guruhlarda yuqumli kasalliklar bilan kasallanish: 
Aynan bir hududning o‘zida aholining turli guruhlari orasida kasallanish 
taqsimlanishi turlichadir. Aholining epidemiologik guruhlarga ajratishda va ular 
o‘rtasida 
kasallanish 
taqsimlanishini 
baholashda 
quyidagi 
belgilardan 
foydalaniladi:
A) Tipik belgilar- bu belgilar orasida aholini epidemiologik ahamiyati 
ijtimoiy yosh guruhlariga ajratish amalga oshiriladi. Bu belgilar yosh uyushgan 
jamoaga mansubligi, kasbi va jinsidir. Tipik epidemiologik belgilari bilan 
farqlanadigan guruhlarda kasallanishning tahlil etish xatarli omillarini aniqlashga 
yordam beradi. Lekin bunday guruhlar xam epidemiologik bir xil emas. Shuning 
uchun aholi qo‘shimcha guruhlarga ajratiladi.
B) Agar bu guruhlarda yuqtirish xavfi bo‘yicha farqi kattaroq bo‘lsa, ularni 
ajratishda foydalaniladigan belgilar guruhli belgilar deyiladi. Bularga aholini 
zichligi, joylashishidagi tiqilinchlilik , “odamlilik” , kommunal qulayliklar darajasi 
va suv ta’minoti kiradi. 
V) Kasallanish xavfi o‘ziga xosligi bo‘yicha farqlanadigan guruhlarga ajratish 
imkonini beradigan belgilarga individum belgilar deyiladi. Bular rezistentlik 

---

(chidamlilik) va immunitet hamda emlanganlikdir. Bulardan tashqari epidemiyaga 
qarshi tadbirlar o‘tkazilganligini aks etuvchi belgilar mavjud.


Epidemiyaga qarshi
chora-tadbirlar ikki qismdan iborat bo‘lib
: 
1. profilaktik tadbirlar
2. epidemiyaga qarshi qaratilgan tadbirlardan iboratdir.
Yuqumli kasalliklarning oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlarni 
profilaktik tadbirlar deyiladi. Epidemiya o‘chogini yo‘qotishga qaratilgan chora-
tadbirlar esa – epidemiyaga qarshi qaratilgan tadbirlar deyiladi. Bu aniqlik nisbiy 
bo‘lib, haqiqatda esa barcha guruh tadbirlar kasalliklarning oldini olishga 
qaratilgan bo‘ladi. Profilaktik chora-tadbirlar – kelajakda yuqumli kasalliklarning 
faqatgina oldini olishigina bo‘lmay, balki kasalliklarning kamaytirilishini ham 
taqozo qiladi. Epidemik o‘chog‘da qiligadigan chora-tadbirlar o‘z ichiga 
profilaktik tadbirlarni ham oladi. Chunki u yuqumli kasallik tarqalgan joyda yangi 
kasalliklarning oldini olishga qaratilgandir.