Mavzu: Fan ijtimoiy-madaniy hodisa Reja: 1

3. Fanlar tasnifi
Фанлар таснифи тўғрисида сўз юритганда Ф.Бэкон (1561-1626) ўз даврида маълум бўлган барча билимларни умумлаштириб таклиф қилган таснифни четлаб ўтиш мумкин эмас. У ўзининг «Фанлар фазилати ва уларни ўстириш ҳақида»¹ деб номланган машҳур асарида илмий билимларнинг кенг манзарасини яратган, фанларнинг аҳил оиласига поэзияни ҳам киритган. Бэкон таклиф қилган фанлар таснифи замирида инсон жонининг асосий қобилиятлари: хотира, тасаввур ва тафаккур ётади. Шу сабабли тасниф қуйидаги кўриниш касб этади: хотирага тарих; тасаввурга – поэзия; тафаккурга – фалсафа мос келади.
Таснифлаш - оддий кузатишдан келиб чиққан билишнинг ўзига хос усули. Бироқ у ҳодисаларнинг янги гуруҳларини аниқлаш йўлида билимнинг мазмунан бойишига амалда эришиш имконини беради.
Ф.Бэкон поэзияга борлиқни у қандай бўлса, шундай эмас, балки инсоннинг онги ва эмоцияларига қараб тасвирлаш воситаси сифатида ёндашади. Ўз навбатида, тарих фан ҳисобланади, чунки у амалда юз берган айрим фактлар ва воқеаларни тавсифлашга даъвогардир. Бэкон унга «табиий» деган сифатни тиркайди. Фуқаровий тарих инсон борлиғи ҳодисаларини тавсифлаши лозим. Фалсафа умумий билиш бўлиб, у ҳам бир неча предметларга бўлинади.
Fan va ilmiy bilish bir butun tizim sifatida turli sohalarning qismlaridan (elementlaridan) tashkil topgan. Bilish predmetini dastlabki tahlilida ilmiy bilim va fanni ikki asosiy bо‘limga: tabiatshunoslik va ruh haqidagi fanlarga bо‘lish mumkin.