Mavzu: Ergashganqo‘shma gap



Download 25,15 Kb.
Sana17.01.2020
Hajmi25,15 Kb.
#35144
Bog'liq
ERGASHGAN QO'SHMA GAP



Mavzu:Ergashganqo‘shma gap

Reja:


1 .Ergashganqo‘shma gap

2.Bog‘lovchi vositalarigako‘raergashganqo‘shmagaplarningturlari



Tayanchatamalar:

Ergashganqo‘shma gap, bosh gap, ergash gap, er-gashtiruvchibog‘lovchilar, ko‘makchiliqurilmalar, yuklamalar, nisbiyso‘zlar

Ikkisoddagapningmazmunjihatdantobe-hokimmunosabatiasosida, ya’nibiriningboshqasigaergashishidantuzilganqo‘shma gap ergashgapliqo‘shma gapdeyiladi:U go‘shtyaxshiqaynatilmaganbo‘lsa, oshxonagaqaytaribyubormoqchidaygo‘yo. (Frans Kafka)

Ergashganqo‘shmagaplartarkibidanechta gap bo‘lishidanqat’inazar, doimoikkiqismdantashkiltopadi: 1) bosh gap; 2) ergash gap.Bosh gapnio‘zigatobeqilibkelganvamazmuniizohlanayotgan gap boshgap, bosh gapgaergashishib, uningmazmuniniizohlabkelgan gap ergash gap deyiladi. Qo‘ng‘iroqchalinsa, darsniboshlaymiz. Bu gapdaQo‘ng‘iroqchalinsa, gapiergash gap, darsniboshlaymizbosh; gapergash gap bosh gapnivaqtjihatidanizohlayapti.Ergashganqo‘shmagaplarchizmasiquyidagichabo‘ladi: bosh gap, ergash gap.

Ergashgaplar bosh gapgaquyidagivositalaryordamidabog‘lanadi:



  1. ergashtiruvchibog‘lovchilar;

  2. ko‘makchiliqurilmalar;

  3. yuklamalar;

  4. nisbiyso‘zlar;

  5. deb so‘zi.

1.Ergashtiruvchibog‘lovchiliergashganqo‘shmagaplarqismlario‘zarosabab (chunki, negaki), maqsad (toki), shart (agar, agarda, basharti, mabodo),qiyoslash-chog‘ishtiruv (go‘yo, go‘yoki,xuddi)kabibog‘lovchilarorqalibog‘lanadi. Sabab, maqsad, qiyoslash-chog‘ishtiruvbog‘lovchilariergashgapningboshidaqo‘llanadivaergash gap bosh gapdanso‘ngqo‘llanadi.Masalan: Yo-monlarningjazosiniberishkerak, tokiularyaxshilarningboshigayomonkunlarnisolmasinlar. (H.G‘ulom) Shartbog‘lovchilariesagapningboshidakeladi. Masalan: Agar hozirunionasininggaplarihushigakeltirmaganda, u ancha-munchanarsanihaqiqatan ham unutayozganedi. (Frans Kafka)

2. Ko‘makchiliqurilmaliergashganqo‘shmagaplarqismlaribosh gap tarkibidakeladiganshuninguchun, shusababli, shuboisdan, shutufaylikabiqurilmalarorqalibog‘lanadi: Gregoro‘ziningqaysiyo‘nalishdaketayotganliginibilmasdi, shuninguchun u tezdabirqarorgakeldi.


3. Deb (yokiuchun) so‘ziyordamidaergashganqo‘sh-ma gaplarqismlariergash gap tarkibidakeladigan deb so‘ziorqalibog‘lanadi: OtasharavaMaskovganechakundaeltadi, deb so‘ramabman ham… Hechkimgaxor-zorbo‘lmay deb, tirishib-tirmashibyotibman. (Oybek)

4. Shartmaylivositasidaergashganqo‘shmagaplarqismlariergash gap kesimitarkibidakeladigan -saqo‘shimchasivositasidabog‘lanadi:Mabodoularqo‘rqibqochibketishsaishmas’uliyatiGregordansoqitqilinadi, shunda u xotirjambo‘lishimumkin.

5.Ko‘rsatisholmoshiliergashganqo‘shmagaplarqism-lar tarkibidakeladiganko‘rsatisholmoshiva –kiyuklamasiorqalibog‘lanadi:Tilagimizshuki, dunyodahardoimtinchlikbo‘lsin.

6. Nisbiyso‘zliergashganqo‘shmagaplarqismlaribosh vaergashgaplartarkibida “savol-javob” juftliginihosilqilib, bir-biriganisbatanqo‘llanuvchikim - u, nima – o‘sha, qanday – shunday, qayerda - o‘shayerda, qaysi – o‘sha, qancha – shuncha, qanday - shundaykabinisbiyso‘zlarva -saqo‘shimchasiyordamidabog‘lanadi: Kimkibo‘lsatejamkor, qut-barakaungayor. Kimkimehnatqilsa, ertagarohatiniko‘radi.





Download 25,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish