Mавзу. ЭҲМлар. Шахсий компютерлар. Windows операцион тизими

Стандарт функция	Номи ва математик кўриниши	Аргумент тури
Натижа тури
Abs(x)	Абсолют қиймат –	Бутун ёки ҳақиқий	Аргумент турига мос
Arctan(x)	Арктангенс –	Бутун ёки ҳақиқий	Ҳақиқий
Cos(x)	Косинус –	Бутун ёки ҳақиқий	Ҳақиқий
Exp(x)	Експонента –	Бутун ёки ҳақиқий	Ҳақиқий
Frac(x)	Аргументнинг каср қисми	Бутун ёки ҳақиқий	Ҳақиқий
Int(x)	Аргументнинг бутун қисми	Бутун ёки ҳақиқий	Бутун
Ln(x)	Натурал логарифм –	Бутун ёки ҳақиқий	Ҳақиқий
Pi	сони: 3,1415926535897...	Аргументи йўқ	Ҳақиқий
Round(x)	Аргументга яқин бутун сон	Бутун ёки ҳақиқий	Бутун
Sin(x)	Синус –	Бутун ёки ҳақиқий	Ҳақиқий
Sqr(x)	Аргумент квадрати –	Бутун ёки ҳақиқий	Аргумент турига мос
Sqrt(x)	Квадрат илдиз –	Бутун ёки ҳақиқий	Ҳақиқий
Trunc(x)	Аргументнинг бутун қисми	Бутун ёки ҳақиқий	Бутун

Matematik standart funksiyalar

Ko‘p ishlatiladigan ba’zi boshqa standart funksiyalar va protseduralar:

Ord(a) – a simvolning kodlash tizimidagi tartib nomerini hosil qiladi;

Chr(i) – i tartib nomerli simvolni hosil qiladi;

IntToStr (k) – k butun sonni qatorli turga aylantiradi;

StrToInt(t) –qatorli turdagi butun sonni butun turga aylantiradi;

FloatToStr(x) - x haqiqiy sonni qatorli turga aylantiradi;

StrToFloat(t) –qatorli turdagi haqiqiy sonni haqiqiy turga aylantiradi;

Succ(t) – sanoqli turdagi t dan oldingi pozitsiyada turgan qiymatni aniqlaydi;

Pred(t) – sanoqli turdagi t dan keyingi pozitsiyada turgan qiymatni aniqlaydi.

Delphi da ifodalarni hisoblashlarda quyidagi amal belgilaridan foydalaniladi.

Amallar	Ustunlik darajasi
@, not	1
*, /, div, mod, and, shl, shr, as	2
+, -, or, xor	3
=, <>, < , >, <=, >=, in, is	4

C++ dasturlash tilida o'zgaruvchilar alohida kalit so'zlar bilan nomlanadi. Misol uchun master, cpp kabi noyob nomlar Identifikator hisoblanadi. Identifikatorlar qisqa nomlar (x va y kabi) yoki ko'proq tavsiflovchi nomlar bo'lishi mumkin (yosh, master, cpp, teacher).

Dasturchi tomonidan o'zgaruvchi, o'zgarmas, funksiya lar uchun beriladigan ehtiyoriy nom bu Identifikator deyiladi

Izoh: C++ dasturlash tilida Indentifikatorni yaratishda tavsiflovchi nomdan foydalanish tafsiya etaman. Misol uchun:

int age = 24; yoki string name = “Energetik";

C++ dasturlash tilida Identifikator misol keltiraman!

#include

using namespace std;

int main() {

int age = 24;

string name = “Energetik";

string country = "Uzbekistan";

}

Identifikator tanlanganda quyidagilarga ahamiyat berish kerak:

• Iden tifikator lotin harflaridan boshlanishi shart;
• Ikkinchi simvoldan boshlab raqamlardan foydalanish mumkin;
• C++ da katta kichik harflar farq qiladi. Ya’ni quyidagilarning har biri alohida identifikator hisoblanadi:  KATTA, katta, KaTTa, kAttA, KattA, …
• Probel C++ da so’zlarni ajratish uchun ishlatiladi. Shuning uchun identifikatorda probeldan foydalanib bo’lmaydi.
• Xizmatchi (int, float, for, while kabi) so’zlardan identifikator sifatida foydalanib bo’lmaydi;

Eslatma: Identifikator tanlashda birinchi belgi sifatida «_» belgisidan foydalanmaslik tavsiya etiladi. Sababi dasturda xatolik kuzatilishi mumkin.

Foydalanilgan adabiyotlar:

• “C++ DASTURLASH TILI” NI O’RGANISH BO’YICHA USLUBIY QO’LLANMA
• library.ziyonet.uz
• https://mastersherkulov.uz/blog/mastersherkulov/dasturlash/cpp-dasturlash-tili/c-dasturlash-tilida-identifikator