Mavzu: ehm da masalalar yechishning asosiy bosqichlari

1- misol. Parol to’g’ri kiritilganini tekshiruvchi dastur tuzing.
Yechish. Parol «informatika» bo’lsin, u holda dastur quyidagicha bo’ladi:
Program Parolni_tekshirish;
Var parol: String ;
Begin
Write ( 'Parolni kiriting : ') ; ReadLn (parol);
{Tarmoqlanish operatorining qismlarini alohida satrlarda yozsa ham bo’ladi}
If parol= 'informatika' Then
WriteLn ('Parol to’g ri ' ) Else
WriteLn ( 'Parol noto’gri') ;
End.
Zarurat bo’lmasa, tarmoqlanish operatorining Else qismini ishlatmaslik ham mumkin.
Tarmoqlanish operatori tarkibida yana tarmoqlanish operatorini ishlatish ham mumkin.
Ba'zan boshqarishni dastur bo’yicha orqaga yoki oldinga o’tkazish zarur bo’ladi. Buning uchun dasturning boshqarish uzatilayotgan operatoriga nishon qo’yiladi. Nishon o’zgaruvchining nomi singari lotin harflari va raqamlar yordamida hosil qilinadi. Masalan, 7, N1, nishon 2 va hokazo. Dasturda qo’llaniladigan nishonlar dasturning tavsif qismida Label xizmatchi so’zi yordamida ko’rsatilishi shart. Nishonlardan dasturda o’tish operatori qo’llanilsagina foydalaniladi. O’tish operatori quyidagi ko’rinishga ega: GOTO
Bu operator boshqarishni dasturning nishon qo’yilgan operatoriga uzatadi.
Misol: Label N1;
Var a,b,c : Integer; Begin
a:=15; b:=13; c:=a+b; GoTo N1; {Boshqarish N1 nishonli operatorga uzatildi}
c:=a – b;
N1: WriteLn(c); End.
Dastur bajarilishi natijasida c ning qiymati 28 ga teng bo’ladi. Chunki c:=a – b operator bajarilmaydi.
Mavzuni mustahkamlsh: Savollar
1. O’tish operatori nima uchun qo’llaniladi?
2. O’tish operatorining umumiy ko’rinishi qanday?
3. Dasturda nishonlar nima uchun qo’llaniladi?
4. Nishonlar qo 'llangan dasturda o’tish opemtori qo’llanmasligi mumkinmi ?
5. O'tish operatori ishlatilgan dasturda nishonlar ishlatilmasligi mumkinmi?
6. Tarmoqlanish operatori nima uchun qo’llaniladi?
7. Tarmoqlanish operatorida operatorlar ketma – ketligi ishtirok etsa, ular qanday so’zlar orasida yoziladi?
8. Tarmoqlanish operatorining qisqa va to’liq ko’rinishlari nima?
9. Qaysi operatordan keyin nuqtali vergul yozilmaydi?
Uyga vazifa: 5,6- mshqlar.


«TASDIQLAYMAN»
o’quv ishlari bo’yicha direktor
o’rinbosari______

– D A R S R E J A S I.

Dars o’tish vaqti ___________________ Fan – Informatika 9 – sinf