Mavzu: ”Dunyo dinlari tarixi” fani maqsad va vazifalari Maqsad

Mustahkamlash:
1. Muhaddislar kimlar?
2. Hadislarning tarbiyaviy ahamiyati qanday?
Dars yakuni: baholarni e’lon qilish
Uyga vazifa: mavzuni o`qib savollarga javob yozish.
Fan: Din tarixi 9- sinf
Mavzu: Islom shariati
Maqsad:
Ta`limiy : o`quvchilarga Islom shariati haqida tushuncha berish
Rivojlantiruvchi: o`quvchilarni diniy ta`limotlarni taqqoslay olish, tahlil qilish qobiliyatlarini rivojlantirish
Tarbiyaviy: o`quvchilarni diniy bag`rikenglik ruhida tarbiyalash
Dars usuli: Suhbat baxs-munozara
Dars jihozi: Elektron darslik, xarita, tarqatmalar
Darsning borishi:
Tashkiliy qism
Navbatchi axboroti
O`tilgan mavzuni so`rash
Yangi mavzuning bayoni:
Islom diniy tizimining muhim tarkibiy qismlaridan biri shariat (arabchada – to‘g‘ri yo‘l, ilohiy yo‘l, qonun degan ma’nolarni anglatadi) hisoblanadi. Shariat musulmonlarning ijtimoiy va shaxsiy hayotini tartibga soladigan axloqiy, huquqiy va madaniy normalar to‘plamidir. Uning normalari islom yuzaga kelganidan keyingi ikki asr davomida ishlab chiqilgan. Ularga asos qilib Qur’oni karim va sunnat, keyinchalik ijmo va qiyos olingan. Shariat musulmonning xatti-harakatlarini besh toifa (kategoriya)ga ajratadi. Bular: farz – bajarilishi qat’iyan majburiy hisoblangan xatti-harakatlar; mandub (sunnat) – amalga oshirilishi majburiy emas, lekin ma’qul, lozim deb hisoblanuvchi normalar; muboh – bajarilishi ixtiyoriy normalar; makruh – amalga oshirilishi noma’qul sanaluvchi normalar; harom – qat’iy ravishda taqiqlangan xatti-harakatlar. Islom jamiyatning asosiy bo‘g‘ini hisoblanuvchi oilaga katta e’tibor beradi. Ayollar taqvodorligi – islom e’tiqodining yuzaga kelishi va mustahkamlashning asosiy omillaridan biri. Dindor ayol, birinchi galda ona, ya’ni oilada islom an’analari saqlanishining posbonidir. Onaning bolalar bilan uzviy aloqasi islomiy an’analarning avlodlar o‘rtasida vorisligini ta’minlaydi, islom qadriyatlarining tarixan saqlanib qolishi va mustahkamlanishiga xizmat qiladi. Islom dinida oila-nikoh munosabatlari ham alohida o‘rin tutadi. Islomda uch xil nikoh: doimiy, vaqtinchalik va kanizaklar bilan bo‘ladigan nikohlar tan olinadi. Hozirgi zamonda doimiy nikoh udumi saqlanib qolgan. Vaqtinchalik nikoh deyarli uchramaydi, faqat hozirgi Eron Islom Respublikasining shia mazhabiga mansub musulmonlar yashaydigan ayrim hududlaridagina saqlanib qolgan. Islom nikohsizlikka va e’tiqodiga ko‘ra uylanmaslikka qaror qilgan ruhoniylarga salbiy munosabat bildiradi. Islomda ajralish, ya’ni er-xotinning nikohdan chiqishi soddalashtirilgan va rasmiyatchiliklarga e’tibor berilmagan. Masalan, er xotiniga taloq e’lon qilishi mumkin. Islomda, bundan tashqari, bir qator boshqa cheklashlar ham mavjud. Masalan, savdo-moliya munosabatlarida zo‘rlab tortib olingan narsalar bilan savdo-sotiq qilish, sotuvchining o‘z mulki bo‘lmagan tovarlar bilan savdo qilishi, qarz berish evaziga daromad olish (sudxo‘rlik) kabilar harom hisoblanadi. Islom dini oziq-ovqat masalasida ham o‘ziga xos cheklashlarni targ‘ib qiladi. Jumladan, cho‘chqa go‘shti, spirtli ichimliklar va o‘limtik
narsalarni iste’mol qilish man etiladi. Bunday cheklashlarning ildizi juda qadimga borib taqaladi. Masalan, cho‘chqa go‘shtini iste’mol qilishni man etish Qadimgi Misrda va yahudiylar orasida keng tarqalgan. Islom dinida ortiqcha zeb-ziynatga berilish, masalan, tilla va kumush taqinchoqlarni haddan ziyod ko‘p taqish qoralanadi. Bunday taqinchoqlar jamoa nochor qatlamlarining hasad qilishi va g‘azablanishiga olib keladi, deb hisoblanadi.