Mavzu: Dizelning ta’minlash tizimi, tuzilishi va ishlashini o’rganish Ishdan maqsad

4-rasm. D-240 dizelining yoqilg’ini mayin tozalash filtrlari:
D-240 dvigatelining mayin tozalash filtri; 1-ventil dastasi; 2-qulf sharik; 3-tozalangan yoqilg’i arig’i; 4-filtr qopqog’i; 5-tozalanmagan yoqilg’i arig’i; 6-rezina zichlama; 7-filtr korpusi; 8-havo trubkasi (shartli ravishda ko’rsatilgan); 9-filtrlovchi elementlar; 10-filtrlovchi element tayanchi;11-tiqin;

Yoqilg’i haydash nasoslari. Dizellarda yoqilg’i bakdan yoqilg’i nasosiga o’tishida filtrlar va yoqilg’i o’tkazgichlarning qarshiligini yengishi uchun ta’minlash sistemasiga haydovchi nasos deb ataladigan maxsus nasos ulangan bo’ladi.
Haydovchi pompa dizel yoqilg’isini bakdan dag’al filtr orqali so’rib olib mayin filtrga haydash uchun xizmat qiladi. Unda yoqilg’ini ish kamerasiga surishdagi vakuum qiymati kattaligini va mayin filtrga haydalayotgan yoqilg’ini bosim kuchini prujina hosil qiladi. Bu kuch 1,5….1,7 kg/sm² ga teng.
Prujina ta’sirida (5-rasm) porshen 4 yuqoriga harakatlanganda porshenning ustgi qismidagi yoqilg’i sistemaga haydaladi uning ostgi qismida siyraklanish hosil bo’ladi va uning ta’sirida kiritish klapani 2 ochilib porshenning ostgi qismiga yoqilg’i so’riladi. Kulochokli val aylanib u ta’sirida porshen pastga harakatlanganda kiritish klapani 2 yopilib bosim ta’sirida haydash (chiqarish) klapani 5 ochiladi yoqilg’i porshenning usgi tarafiga o’tadi.
Qo’l kuchi yordamida yoqilg’ini haydash nasosi (1) ni ishlatish uchun dastani yuqoriga ko’tarsak porshen ostgi qismida siyraklanish hosil bo’lib kiritish klapani 2 ochiladi va yoqilg’i porshenning ostgi qismiga so’riladi, dastani pastga bossa kiritish klapani 2 yopilib haydash 5 klapani ochiladi va yoqilg’i sistemaga haydaladi.
Biror sababga ko’ra (masalan, filtr, yoqilg’i o’tkazgichlar va boshqa-larning yuqori darajada ifloslanishi tufayli ) haydash kanalidagi bosim prujinaning ko’tarish kuchiga teng yoki undan 1,5….1,7 kg/cm²) katta bo’lsa (porshenni prujina siljita olmaydi bu holda kulachokli val aylanganda kulachokga tayangan turtgich chiqiqning kichik tomoniga to’g’ri kela boshlaganda uning o’qiga joylashgan prujina ta’sirida turtgich pastga siljiydi, porshen esa qo’zg’almaydi toki haydash kanalidagi bosim prujinaning ko’ta-rish kuchidan kam bo’lmaguncha.
Bir tomonlama (oddiy) ta’sir etadigan nasos (6-rasm) vali bir aylan-ganda nasos bir takt so’rish va bir takt haydash jarayonlarini amalga oshira-di.

a v