Mавзу: Дидактик ўйинлар Режа

Стол-босма ўйинлар

• Стол-босма ўйинлар
• Бу ўйинлар болалар учун қизиқарли. Улар кўриниши бўйича турлича: жуфт ўхшаш карти- налар, лото, домино. Улардан фойдаланганда ечиладиган ривожлантирувчи машқлар ҳам турли.
• Жуфт расмларни танлаш. Бу ўйинда энг оддий топшириқ - турли расмлар ичидан бир хил бўлган иккита қалпоқ (фасони, ранги)ни топиш. Кейин топшириқ мураккаблаштирилади. Бола расмларни фақат ташқи кўриниши бўйича эмас, маъноси бўйича ҳам, масалан иккита самолётни топиши мумкин. Самолётлар шакли, ранги бўйича ҳар хил бўлиши мумкин, лекин вазифасига кўра бир хил предметлиги уларни бирлаштиради.
• Расмларни умумий белгиларига асосан танлаш. Бу ерда қандайдир предметларни умум- лаштириш улар орасидаги боғлиқликни билишни талаб этади. Масалан, «Боғда (ўрмонда, шаҳарда) нима ўсади?» ўйинида бола шунга мос ўсимликлар тасвирини танлайди, ўсадиган ери билан солиштиради, расмларни белгиларига қараб жамлайди ёки «Кейин нима бўлади?» ўйинида болалар эртакнинг давомига мос иллюстрацияларни танлайдилар.

Расмларнинг сони, жойлашиши, таркибини эслаб колиш. Масалан, «Қандай расм беркитилганини топ-чи?» ўйинида болалар расмларнинг мазмунини эслаб қолишлари керак ва улардан қайси бирининг расми тескари қилиб, пастга айлантирилганини аниқлаш керак. Бу ўйин хотирани ривожлантиришга йўналтирилган бўлиб, эслаб қолиш ва эсга туширишни ўстиради. Бу турдаги ўйинларнинг дидактик мақсадларига болаларда саноқ ва тартиб сон, расмларнинг столда қандай жойлашганини мустаҳкамлаш, расмлардаги ўзгаришлар ҳақида равон сўзлаб беришлари, уларнинг мазмунини билиш киради.

• Расмларнинг сони, жойлашиши, таркибини эслаб колиш. Масалан, «Қандай расм беркитилганини топ-чи?» ўйинида болалар расмларнинг мазмунини эслаб қолишлари керак ва улардан қайси бирининг расми тескари қилиб, пастга айлантирилганини аниқлаш керак. Бу ўйин хотирани ривожлантиришга йўналтирилган бўлиб, эслаб қолиш ва эсга туширишни ўстиради. Бу турдаги ўйинларнинг дидактик мақсадларига болаларда саноқ ва тартиб сон, расмларнинг столда қандай жойлашганини мустаҳкамлаш, расмлардаги ўзгаришлар ҳақида равон сўзлаб беришлари, уларнинг мазмунини билиш киради.
• Кесма расмлар ва кубик тузиш. Бу турдаги ўйинларнинг мақсади - болаларни мантиқий фикрлашга ўргатиш, алоҳида қисмлардан бутун предметни йиға олишга ўргатиш. Кичик гуруҳларда расмларни 2-4 бўлакка, ўрта ва катта гуруҳларда 8-10 бўлакка бўладилар. Кичик гуруҳдаги расмларда битта предмет ифодаланган бўлиб, ўйинчоқ, ўсимлик, кийим ва б.лар- дан бири бўлади, каттарок болалар учун эса таниш бўлган эртак ва бадиий адабий сюжет ифодаланади.