Mavzu: Diagnostikaning umumiy jarayonlari va texnik diagnostika vositalariga qo'yilgan talablar. Avtotransport vositalari harakat xavfsizligini ta'minlovchi

Harakatda sinash. 
Transport vositasini harakatda sinash asosan tormoz 
tizimi sifatini umumiy baholash uchun qo‘llaniladi.
 
Tormoz tizimini 
diagnostikalash tekis, quruq, gorizontal va transport harakatidan xoli bo‘lgan 
yo‘lda o‘tkaziladi. Tormozlanish samaradorligining yo‘l sinovlarida tormozlanish 
yo‘li, barqaror sekinlashish, tormoz tizimining ishlab ketish vaqti aniqlanadi. 
Ilashish koeffitsienti 
(

)
0.6 dan kam bo‘lmagan quruq asfalt yo‘lda, 
transport vositasi tezligini 
(V
a
)
40 km

soat ga yetkazib, so‘ng tormozlanadi va 
tormozlanish yo‘li hamda sekinlashishni aniqlash bilan o‘tkaziladi. Sekinlashish 
deselerometr asbobi yordamida aniqlanadi. Bu oddiy usul bo‘lib, asosan, dastlabki 
axborot uchun qulay. 
Tormozlanish yo‘li quyidagicha aniqlanadi: 
g
V
K
S
a
E
T




26
2
; 
(6.1) 
bu yerda: 
S
T 
– tormozlanish yo‘li, m; 
K
E
– ekspluatatsion sharoitni e’tiborga 
oluvchi koeffitsient (yengil transport vositalari uchun – 1.4; yuk transport vositalari 
va avtobuslar uchun – 2–2,44); 
V
a
– transport vositasi tezligi, km

soat; 

– 
shinaning yo‘l bilan ilashish koeffitsienti; 
g
– erkin tushish tezlanishi, m

sek
2
. 

---

14 
Sekinlashishni esa quyidagi ifoda bilan aniqlash mumkin: 
T
a
S
V
J
26
2
max

(6.2) 
Transport vositasining tezligi 
V
a

30
km

soat bo‘lganda yengil transport 
vositalarining tormozlanish yo‘li 7,2 m, yuk transport vositalari va avtobuslar 
uchun esa 9,5–11,0 metrni tashkil etadi. 
Engil transport vositalari uchun sekinlashish 
2
/
8
,
5
sek
m
j

, yuk transport 
vositalari uchun 
5,0
m

sek
2 
dan va avtobuslar uchun 
4,2
m

sek
2 
dan kam 
bo‘lmasligi kerak.