Mavzu: deviant (OG’MA) xulq-atvor sotsiologiyasi ma’ruzachi: S. f n. Otamuratov S. S. Reja

Amerikalik sotsiolog R.Kollinz

Sotsiologlar tomonidan radikallik darajasi kam bo’lmagan ko’plab xulosalar keltiriladi. Bu holat

• Sotsiologlar tomonidan radikallik darajasi kam bo’lmagan ko’plab xulosalar keltiriladi. Bu holat
• Dyurkgeym tomonidan ishlab chiqilgan ijtimoiy birdamlik nazariyasiga asoslaniladi.
• Bu holatda sotsiologlar tomonidan ta’kidlanishicha, deviatsiya va jinoyatchilik jamiyatda umuman olganda talab qilingan holat hisoblanadi, bu holatlar o’z zimmasiga juda muhim hisoblangan funktsional yuklamani qabul qiladi, buning natijasida ijtimoiy integratsiya jarayoni ob’ektiv tarzda kuchaytirilishi amalga oshiriladi.

Robert Merton tomonidan deviatsiyaning anomik kontseptsiyasi ishlab chiqilgan. Uning ta’kidlashicha, xohlagan turdagi deviatsiyaning asosiy sababi institutsional madaniy maqsadlari va ushbu maqsadlarga erishishda ijtimoiy ma’qullangan vositalarga ega bo’lish o’rtasidagi uzilish holatlari yuzaga kelishi bilan bog’liq hisoblanadi.

• Robert Merton tomonidan deviatsiyaning anomik kontseptsiyasi ishlab chiqilgan. Uning ta’kidlashicha, xohlagan turdagi deviatsiyaning asosiy sababi institutsional madaniy maqsadlari va ushbu maqsadlarga erishishda ijtimoiy ma’qullangan vositalarga ega bo’lish o’rtasidagi uzilish holatlari yuzaga kelishi bilan bog’liq hisoblanadi.

R.Mertonning fikriga ko’ra ko’p sondagi ijtimoiy struktura elementlari orasidan eng muhim ikkitasini ajratib ko’rsatadi.

• R.Mertonning fikriga ko’ra ko’p sondagi ijtimoiy struktura elementlari orasidan eng muhim ikkitasini ajratib ko’rsatadi.

Birinchisi – bu ma’lum bir jamiyatning madaniy maqsad va manfaatlari hisoblanib, bu holat butun jamiyat uchun qabul qilinuvchi yoki uning alohida qatlamlari uchun, ular tomonidan ijtimoiy muvofiq ( Shu sababli institutsional deb nomlanuvchi) deb topilgan tarzdagi «qonuniy» maqsadlar ko’rinishida namoyon bo’ladi.
Ikkinchi element ijtimoiy muvofiq deb topilgan vositalarni aniqlaydi (maqsadlarga erishish usullari), shuningdek ularning qo’llanilishini nazorat qiladi.