Mavzu: Chizma ishlariga oid qoidalalar

Asosiy yozuv (burchak shtamp)lar.

Xar bir o’quv chizmalarida, formatning pastki o’ng burchagiga asosiy yozuv joylashtiriladi yani

(burchak shtampa). O’quv ishlarida asosiy yozuv  kataklari quydagicha to’ldiriladi.(1-shakl).

1 

Detal yoki yig’ma birlik nomi.

2 

Xujjatning oliygohga qabul qilingan tartibi bo’yisha belgisi.

3 

Detal materiyalining nomi (belgilanish) bu detal chizmalarida to’ldiriladi.

4 

Shu hujjatlarga berilgan meyori (to’lg’azish shart emas).

5 

Buyumning massasi (o’quv chizmalarida to’lg’azilmaydi).

6  Buyimning 

masishtabi.

7 

Varaqning tartib  raqami (bitta varaqdan iborat bo’lgan xujjatlarda bu katak

to’lg’azilmaydi).

8 

Ushbu xujjatning umumiy varaqlari soni (varaqlar soni,faqatxujjatning birinchi

varag’idan to’lg’aziladi).

9 

Oliygoh nomi yoki guppa belgisi.

10  Xujjatga imzo qo’ygan shahsning vazifasi.Masalan:      Chizdi:… (Talaba)

      Tekshirdi: ……(O’qituvchi).

11  Xujjatga imzo qo’ygan shahslarning ismi shariflari.

12  11 katakda ko’rsatilgan shahslarning imzolari.

13  Xujjatga imzo qo’yilgan sana.

Formatlarni nomer va

belgisi.

A

o

№44

A

1

№24

A

2

№22

A

3

№12

A

4

№11

Formattomonlarining

o’lchami.

841x

1189

594x

841

429x

594

297x

420

210x

297

10

11

12

13

11x5=

55

23

15

10

15

17

18

2

1

3

5

6

9

7

8

20

185

4

---

6

Masshtablar

Buyumning chizmasini uning haqiqiy o’lchamida kattalashtirib yoki kichiklashtirib chizish

mumkin. Masshtab deb chizmadagi kesim uzunligi qiymati nisbatiga aytiladi. Masshtablar uch

turga bo’linadi.

Xaqiqiy kattalik

masshtabi.

1:1

Kichraytirish

masshtabi.

1:2 1:2,5 1:4 1:5 1:10 1:15  1:20

Kattalashtirish

masshtabi

2:1 2,5:1 4:1 5:1 10:1 20:1  40:1

Masshtab asosiy yozuv kattaligidagi joyga (6) 1:1, 1:2 yoki 2:1 … ko’rinishda, qolgan  hollarda

M 1:1; M 1:2; M 2:1 tarzda yoziladi, ya’ni masshtab belgisining oldiga «M» xarfi qo’yiladi.

Chizma qanday masshtabda chizilishidan qat’iy nazar har doim uning haqiqiy o’lchamlari

qo’yiladi.