Мавзу: Чала метаморфозли ёки тўлиқсиз ўзгаришли ҳашаротлар Hemimetabola

Мавзу: Чала метаморфозли ёки тўлиқсиз ўзгаришли ҳашаротлар Hemimetabola
Бу бўлим вакилларида ривожланиш 3 та фазадан: тухум, личинка ва имагодан иборат. Личинкаси вояга этган фазасига ўхшайди. Буларнинг личинкасида қанот белгилари борлиги учун нимфа (келинчак), агар сувда тараққий этса наяда (дарё келинчаги) дейилади.
Личинкалар, яъни нимфаларнинг имагога ўхшашлиги уларнинг қанотлари ташқи орган сифатида ривожланишидир. Аммо аниқ қанот муртаги, одатда катта ёшдаги имагога хосдир.
ТЎҒРИ ҚАНОТЛИЛАР - ORTHOPTERA.
Бу туркум вакиллари ер юзида ниҳоятда кенг тарқалган. Улар анча йирик бўлиб, гавдаси чўзиқ боши гипогнатик типда, танага эркин бирлашган, оғиз аппарати кемирувчи типда, олдинги уст қаноти терсимон, орқа қанотлари пардасимон ва елпигичсимон тузилган.
Бош қисмида бир жуфт мураккаб 1-3 та оддий кўзлари бор, мўйловлари кўп бўғимли, турли шаклда, улар ингичка ва ҳар хил узунликда, баъзиларида гавдасидан узун (Масалан, темирчаксимонлар, чирилдоқсимонлар), баъзан гавданинг ярмига тенг бўлади. Масалан; чигирткларда. Қанотлари яхши тараққий этган, баъзиларида йўқ ёки темир қанот бўлиб аниқ томирланган. Оёқлари яхши тараққий этган. Орқа оёқларининг сони ва болдирлари йўғонлашган, бақувват тиканлари бор. Улар сакраш учун мослашган. Кўп турларида олдинги ва ўрта оёқлари юриш, югуриш, тирмашиш учун хизмат қилади. Баъзиларида ковлагич типда тузилган. Баъзиларида, масалан, чигирткаларда қоринчасининг 1-тергитида, темирчак ва чирилдоқларда олдинги болдирларида товуш эшитиш тимпанел органи бор.
Кўпчилик термирчаклар ва чирилдоқлар, асосан эркак индивидларнинг орқа сонлари, уст қанотларида жойлашган махсус товуш чиқариш (чириллаш) мосламалари бор.
Тўғри қанотлилар тухумларини ерга, ўсимликларга қўяди. Улар тухум, личинка ёки имаго даврида қишлайди. Улар 2 хил шароитда учрайди: 1.Фитофиллар, булар ўсимликларда учрайди. Уларнинг танаси силлиқ ёнбоши сиқиқ-текис, яшил ёки сарғиш рангда бўлади.
2.Геофиллар тупроқ орасида учрайди. Уларнинг танаси ясси, усти нотекис, тупроқ рангда бўлади.
Тўғри қанотлилар ўсимликхўр, йиртқич, ҳаммахўр бўлиши мумкин. Кўп турлари, масалан, чигирткалар қишлоқ хўжалиги зараркунандалари ҳисобланади.
Бу туркумнинг 20 000 дан ортиқ тури бор. Бу туркум 2 та кенжа туркумга бўлинади:
1.Узун мўйловли тўғри қанотлилар
2.Калта мўйловли тўғри қанотлилар