Mavzu: Bromatometriya,xloryodometriya,nitritometriya usullarini qo’llanilishi Reja

Usulning indikatorlari. Titrant - kaliy bromat eritmasi, rangsiz.Oksidlanish-қaytarilish jaraѐnida xosil bo’lgan bromid-ionlari ҳam rangsiz.Bromatometrik titrlashda EN dan keyin titrantning birinchi tomchisi bromid-ionlari bilan qaytarilib bromni xosil qiladi

BrO₃- + 5Br- + 6N+ = 3Br₂ + 3N₂O (1)

Xosil bo’lgan brom eritmada och sariq rang namoѐn etadi. Ammo bu rang yorqin emas va TSN ni vizual (ko’z bilan) aniқlash uchun kifoya etmaydi. Shuning uchun bromatometrik titrlash kislotali sharoitda titrlanuvchi eritmada қizil rang namoѐn etuvchi metiloranj, metil qizili kabi indikatorlar ishtirokida bajariladi. ENda yuқoridagi reakstiyada ko’rsatilgandek xosil bo’lgan brom ta’sirida, azoindikatorlar bromlanib,ularning қizil rangi, қaytmas tarzda, o’chib ketadi va titrlash tugallanadi.Titrlanuvchi eritmada, EN ga etmasdan, brom xosil bo’lib қolmasligi uchun titrlash sekin olib boriladi.α-naftolflavon, n-etoksixrizoidinning xlorid kislotali tuzi, xinolin sariғi kabi qaytar indikatorlar brom bilan qaytar reakstiya bergani uchun TSN ni aniqlashda ishlatiladi.Mazkur usul bromid-ionlariga nisbatan kuchliroq qaytaruvchilarni bromatometrik titrlashda qo’llaniladi. Qo’shilgan titrant avval kuchliroq qaytaruvchilarni oksidlaydi.Ular kaliy bromat bilan to’liқ oksidlanganch, titrant bromid-ionini oksidlaydi. Xosil bo’lgan brom indikator bilan reakstiyaga kirishib, uni bromlaydi va natijada eritma rangsizlanadi.Titrantning bir қismi, indikator bilan boradigan reakstiyada sarflangani uchun,tarkibida aynan shuncha indikator bo’lgan eritmada puch tajriba o’tkaziladi. Puch titrlashga sarflangan titrant ҳajmi asosiy titrlash uchun sarflangan titrant ҳajmidan ayirib tashlanadi.