Мавзу: Бозор мувозанатини таъминлаш моделлари

Мавзу: Бозор мувозанатини таъминлаш моделлари

Саволларга жавоб беринг.

1. 
   Бозор мувозанати нима ва мувозанатга қандай омиллар таъсир кўрсатади?
   
2. 
   Бозорнинг динамик моделини тушунтириб беринг.
   
3. 
   Товарнинг максимал ва минимал бахоси хақида маълумот беринг.
   
4. 
   Бозор мувозанати ўзгаришини графикда тасвирлаб беринг.
   

Javoblar

1. 
   Бозор мувозанати нима ва мувозанатга қандай омиллар таъсир кўрсатади?
   

Talab va taklif egri chiziqlari bir nuqtada kesishganiga e’tibor berish lozim. Bu nuqta bozor muvozanati deb ataladi. Bu kesishish nuqtasidagi narx muvozanatli narx, miqdor esa muvozanatli miqdor deyiladi. Bu yerda muvozanatli narx $2 va muvozanatli miqdor 7 ta muzqaymoq.

Lugʻat muvozanat soʻzini turli xil kuchlarning tenglik holati sifatida ta’riflaydi va bu bozor muvozanatini ham ifodalaydi. Muvozanat narxda, xaridorlar sotib olishga tayyor va qodir boʻlgan tovarlar miqdori, sotuvchilar yetkazib berishga tayyor va qodir boʻlgan tovarlar miqdoriga teng boladi. Muvozanatli narx ba’zan bozorni tozalovchi narx deyiladi, chunki, bu narxda, bozorda hamma qoniqadi: xaridorlar istagan miqdorlaridagi barcha mahsulotlarini xarid qiladilar, sotuvchilar esa istagan miqdorlaridagi barcha mahsulotlarini sotadilar.

2. 
   Бозорнинг динамик моделини тушунтириб беринг.
   

Modelda talab, taklif va narxlarning bogʻliqliklarini vaqt oʻzgarishi

bilan bogʻlasak, model dinamik modelga aylanadi. Faraz qilaylik,

ma’lum vaqt oraligʻida (masalan, bu oraliq bir oy boʻlsin) bir birlik

tovarning bozor narxi P(t ) boʻlsin (ya’ni, tovar narxi bir oy ichida

oʻzgarmaydi). Tovarning bozor narxi P(t ) muvozanat narxga tengboʻlishi ham, teng boʻlmasligi ham mumkin. Agar biz T vaqt oraligʻini qarasak, u holda t 1,2,...,T qiymatlarni

qabul qiladi. P(1),P(2),..., P(T) – narx trayektoriyasini yoki dinamik model

trayektoriyasini beradi.

3. 
   Товарнинг максимал ва минимал бахоси хақида маълумот беринг.
   

Tovarning maksimal va minimal bahosi. Ba’zi vaqtlarda bozor

narxi davlat tomonidan oʻrnatiladi. Narx maksimal deyiladi, agar

oʻrnatilgan narx P

~ muvozanat narxdan kichik boʻlsa e P P 

~ ( e P -

muvozanat narx) va narxni maksimal narx P

~ dan yuqori belgilash taqiqlansa. Maksimal narx ba’zi bir mahsulotlar ga aholini ushbu mahsulot bilan ma’lum darajada ta’minlash maqsadida davlat tomonidan oʻrnatiladi.

4. Бозор мувозанати ўзгаришини графикда тасвирлаб беринг.