Mavzu: Bozor iqtisodiyotida menejerlarning faoliyatini tashkil etish Reja: Menejer

Mavzu: Bozor iqtisodiyotida menejerlarning faoliyatini tashkil etish Reja: 1.Menejer tushunchasi 2. Bozorning menejerlarga bo’lgan talabi 3.Bozor iqtisodiyoti

Menejer tushunchasi Boshqarish fanida markazlashtirilgan holda yechiladigan, tashkilotning barcha a’zolari va tarkibiy qismlari uchun umumiy hisoblangan masalalar boshqarishning zaruriyligini keltirib chiqaradi. Shuning uchun ham hozirga kelib “menejer” nomli mutaxassislik shakllanganki, yuqoridagi vazifalar bilan faqat (yoki asosan) rahbarlar (menejerlar) shug’ullanadilar. Menejer – tashkilotning azosi bo’lib, boshqaruv faoliyatiniamalga oshiradigan va boshqaruv vazifalarini hal etishga masul bo’lgan xodimlar. Yuqori masuliyat bilan aytish mumkinki menejerlar tashkilot uchun eng zaruriy insonlardir. Albatta, har bir menejer oldiga qo’yilgan vazifa, mas’uliyat bo’yicha tashkilot uchun xar xil muhimlikda urin egallaydilar, chunki ular tomonidan bajarilayotgan vazifalar mazmuni, mas’uliyati va hajmi bo’yicha har xil hamda tashkilotning boshqaruv iyerarxiyasi bo’yicha taqsimlanadi. Menejerlar deb, boshqaruv san’ati va mahoratiga ega bo’lgan malakali va yollanib ishlaydigan mutaxassislarga aytiladi. Har bir menejer ma’lum kapital to’plab o’z ishini ochishi mumkin va tadbirkorlik faoliyatini tashkil etishi mumkin. Ammo hamma tadbirkor menejer bo’la olmasligini uzoq muddatli tajriba ko’rsatmokda. Chunki menejer bo’lish uchun faqat yoki bilim yoki mutaxassislik haqida diplom bo’lishi yetarli emas. Bunda ollohdan atalgan qobiliyat – tashkilotchilik, yetakchilik, o’z so’zini o’tkaza biladigan, muloqotni bilish san’atiga ega va shunga o’xshagan xislatlarga ega bo’lishi kerak. Bozor iqtisodiyoti bu erkin raqobatga asoslangan iqtisodiyot boʻlib resurslarga xususiy mulkchilik, iqtisodiy faoliyatda va tadbirkorlikda erkinlik, iqtisodiy jarayonlarni tartiblashda va uygʻunlashtirishda bozor mexanizmidan foydalanish bilan tavsiflanadi.

Bozorning menejerlarga bo’lgan talabi. Bozor iqtisodiyotiga kirib borishning strategik kursi yangi yondoshuvchilarni talab kiladi. bu talablar asosan iqtisodiyotda, boshqaruvda va ijtimoiy muammolar yechimida namoyon bo’ladi. Insoniyat bulmagan yoki katnashmaydigan yuqori texnologiya va mexanizmlar keraklicha ta’sirchan bula olmaydi. Menejment sistemasida xo’jalik mexanizmining isloxati asosiy omil bo’ladi, bundan tashqari faoliyatchanlik va ta’sirchanlik isloxatlari boshqaruv qadrlari ya’ni menejerlar tomonidan aniqlanadi.Bozor iqtisodiga utgan, ishlab chiqarishda strukturali siljish, ilmiy-texnik yutuklarni amalda qo’llash, xo’jalikning ijtimoiy ahamiyatiiyatining usishi, jamiyatning demoqratizasiyalashtiriluvchi, bularning xamaasi menejer ishlaini kiyinlashtiradi va bir qator isloxatlar talab kiladi. Xo’jalik mexanizmining xar qanday isloxati ongimizdagi eskicha fikrlashning inkor etilishidan boshlanadi: Yangi vazifalarning aniq tushunilishini talab kiladi. maksad va vazifalar belgilanganidan sung, bularning amaliyotda qo’llanilishi ko’p tomonlama boshqaruv apparatiga bog’liq.

Qadrlar tanlanishi shunaka jarayonki, mansabning talablariga javob beradigan kishilarni kidirish. Ayni paytda bu tanlov orqali ularni rasional joylashtirish muammosi xam xal qilinadi. Qadrlar joylashtiriluvi, eng yuqsak ishlab chiqaruvni ta’minlash maksadida, ularni (qadrlarni) maksadga muvofiq shaklda boshqaruv apparatida joylashtiriluviga bog’liq. Qadrlar tanlovi, bozor sharoitida ishlay oladigan kishilar va ularda kolleqtiv yo’zaga keltirish bilan bog’liq. Bozor iqtisodiyoti munosabati menejerlardan, tadbirkorlik va tez qaror qabul qilishni talab kiladi. muxim bo’lgani nafakatgina isloxat tamoyillarini umumiy tushunish, balki ularni qadrlarni xar kungi xayotida ishlata olish, ishning tarzini va uslubini o’zgartira olish. Bularni inobatga olgan xolda ma’suliyatli faoliyat ko’rsatish, yangi xuquqlardan foydalanish va sezilarli darajada intizomni mustaxkamlash kerak. Menejerlar yaxshi taqtikkina bo’lib kolmay, strateg xam bo’lishlari kerak. Ular bozor extiyojlarini inobatga olishlari, bozorning shakllanishida ta’sir etish, talabdagi o’zgarishga egiluvchan shaklda javob berish, u maksadni aniq tasavvur kila olish, ertangi kun muammolarini yechish uchun bugundan taraddud kura olish, texnik yutuk va iqtisodiy ijtimoiy rivojdan orkada kolmaslik uchun va samarali xo’jalik yuritish kera. Bunga erishish uchun iqtidorli boshqaruv apparatiga extiyoj seziladi. Bozor sharoitlarida yaxshi natijalarga erishish uchun.